Χρήστος Α. Κατσαρός Συγγραφέας: 28 Οκτωβρίου 1940: To «ΝΑΙ» της Ελλάδας στον πόλεμο

25 Οκτώβριου 2010
Ο Μεταξάς έμεινε στην ιστορία για ένα << Όχι >> που δεν ειπώθηκε ποτέ.

Με τη γαλλική φράση « Alors, c ' est la guerre » που σημαίνει « Πόλεμος λοιπόν »

Συμπληρώνονται 70 χρόνια από τη στιγμή που ο Ι. Μεταξάς είπε το «ΟΧΙ», βάζοντας την Ελλάδα στο Β' Παγκόσμιο Πόλεμο .

Η σημασία του «ΟΧΙ» στην έκβαση του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου

Ο Εμμανουέλε Γκράτσι, πρέσβυς της Ιταλίας στην χώρα μας, το 1940, συμπρωταγωνιστής εκείνης της ιστορικής νύχτας της 28ης Οκτωβρίου του 1940 στο βιβλίο του με τίτλο "Η αρχή του τέλους - η επιχείρηση κατά της Ελλάδος", γράφει τα εξής:

Ο Εμμανουέλε Γκράτσι & Ιωάννης Μεταξάς πριν το τελεσίγραφο φωτογραφία

«Η αρχή του τέλους η επιχείρηση κατά της Ελλάδος» Εμ. Γκράτσι (σ.σ. 284-287)

"Δέκα λεπτά πριν από τις 3.00 της νύχτας της 28ης Οκτωβρίου του 1940, ο στρατιωτικός μου ακόλουθος, ο διερμηνέας μου και εγώ, φθάσαμε στην καγκελόπορτα μιάς μικρής οικίας στην Κηφισιά, όπου έμενε ο Πρωθυπουργός της Ελλάδος. Στον φρουρό της οικίας είπα ότι επιθυμώ να δώ τον Πρωθυπουργό για κάτι πολύ επείγον. Ο φρουρός άρχισε να κτυπά το κουδούνι του εσωτερικού της οικίας, αλλά δεν ελάμβανε καμίαν απάντηση. Διερωτήθηκα εάν ήτο δυνατόν μια πρωθυπουργική κατοικία να μην απαντά αμέσως. Γιατί εγώ είχα εντολή να παραδώσω το τελεσίγραφον στις 3 π.μ. ακριβώς, της 28/10/1940, λόγω Δε της προσπάθειας μου να ακουσθεί το κουδούνι και να ανοίξει η πόρτα, η ώρα είχε ήδη φθάσει 3.00. Επιτέλους το κουδούνισμα ξύπνησε τον ίδιο τον Μεταξά, που έκαμε την εμφάνισή του σε μια μικρή πλαϊνή πόρτα και αναγνωρίζοντάς με, με άφησε να περάσω. Ο Μεταξάς φορούσε μια μάλλινη ρόμπα, από τον γιακά της οποίας φαινόταν ένα μετριότατο βαμβακερό νυκτικό. Μου έσφιξε το χέρι και με έβαλε να καθίσω σε ένα μικρό φτωχικό σαλόνι του σπιτιού.

Το σαλόνι οικίας Ι.Μεταξά

Μόλις καθίσαμε, και επειδή η ώρα ήταν λίγα λεπτά μετά τις 3, του είπα αμέσως ότι η Κυβέρνησίς μου, μου είχε αναθέσει να το εγχειρίσω προσωπικά ένα κείμενο, που δεν ήτο τίποτε άλλο, παρά το τελεσίγραφον της Ιταλίας προς την Ελλάδα, με το οποίον η Ιταλική Κυβέρνηση απαιτούσε την ελεύθερη διέλευση των στρατευμάτων της στον Ελληνικό χώρο, από τις 6 π.μ. της 28/10/1940. Ο Μεταξάς άρχισε να το διαβάζει. Μέσα από τα γυαλιά του, έβλεπα τα μάτια του να βουρκώνουν. Όταν τελείωσε την ανάγνωση με κοίταξε κατά πρόσωπο, και με φωνή λυπημένη αλά σταθερή μου είπε: "Alors c'est la guerre." (Λοιπόν έχουμε πόλεμο)".

Με τη γαλλική φράση « Alors, c ' est la guerre » που σημαίνει « Πόλεμος λοιπόν », ο δικτάτορας Μεταξάς απορρίπτει το Ιταλικό τελεσίγραφο

Στην συνάντηση αυτή, κατά την θυγατέρα του Μεταξά, ακολούθησε και η εξής στιχομυθία που ο Γκράτσι δεν την αναφέρει:

Γκράτσι: Pas necessaire, mon excellence (όχι απαραίτητα εξοχότατε)

Μεταξάς: Non, c'est necessaire (όχι, είναι απαραίτητο)

Και συνεχίζει ο Γκράτσι στο βιβλίο του. "Με συνόδευσε στην έξοδο υπηρεσίας από την οποία είχα μπεί και όταν ήμασταν στο κατώφλι μου είπε: "Vous etes le plus forts" (είσθε οι πιο ισχυροί).

Έξοδος υπηρεσίας οικίας Ι. Μεταξά

Με την σειρά μου δεν ήξερα τι να απαντήσω στα λόγια αυτά και στην βαθιά λύπη που τα δονούσε. Νομίζω δεν υπάρχει άνθρωπος στον κόσμο, ο οποίος μια τουλάχιστο φορά στην ζωή του, να μην αισθάνθηκε απέχθεια για το επάγγελμά του. Αν στη μακρά σταδιοδρομία μου στην υπηρεσία του κράτους υπήρξε ποτέ μια στιγμή κατά την οποία εμίσησα το δικό μου, μια στιγμή κατά την οποίαν το καθήκον του αξιώματος μου μου φάνηκε σταυρός και όχι μόνο θλιβερός, αλλά και ταπεινωτικός, η στιγμή αυτή ήταν όταν άκουσα εκείνα τα αποκαρδιωμένα λόγια που πρόφερε ο πρεσβύτης εκείνος, που είχε καταναλώσει ολόκληρη τη ζωή του αγωνιζόμενος και υποφέροντας για την χώρα του και που, και κατά την υπέρτατη εκείνη στιγμή, προτιμούσε να διαλέξει για την πατρίδα του το δρόμο της θυσίας και όχι το δρόμο της ατιμώσεως. Υποκλίθηκα μπροστά του με τον βαθύτερο σεβασμό και βγήκα από το σπίτι του".

Ο Emanuele Grazzi, έγραψε στο βιβλίο του για το περιεχόμενο του ιταλικού τελεσιγράφου ότι συνοψιζόταν στα εξής: " Όθεν η Ιταλική Κυβέρνησις κατέληξεν εις την απόφασιν να ζητήση από την Ελληνικήν Κυβέρνησιν - ως εγγύησιν δια την ουδετερότητα της Ελλάδος και ως εγγύησιν δια την ασφάλειαν της Ιταλίας - το δικαίωμα να καταλάβη δια των ενόπλων αυτής δυνάμεων δια την διάρκειαν της σημερινής προς την Αγγλίαν ρήξεως, ωρισμένα στρατηγικά σημεία του ελληνικού εδάφους.

Η Ιταλική κυβέρνησις ζητεί από την Ελληνικήν Κυβέρνησιν όπως μη εναντιωθή εις την κατάληψιν ταύτην και όπως μη παρεμποδίση την ελευθέραν διέλευσιν των στρατευμάτων των προοριζομένων να την πραγματοποιήσωσι. Τα στρατεύματα ταύτα δεν παρουσιάζονται ως εχθροί του ελληνικού λαού και η Ιταλική Κυβέρνησις δεν προτίθεται ποσώς, δια της προσωρινής κατοχής στρατηγικών τινών σημείων, επιβαλλομένης υπό της ανάγκης των περιστάσεων και εχούσης καθαρώς αμυντικόν χαρακτήρα, να θίξη οπωσδήποτε την κυριαρχίαν και την ανεξαρτησίαν της Ελλάδος.

Η Ιταλική Κυβέρνησις ζητεί από την Ελληνικήν Κυβέρνησιν όπως δώσει αυθωρεί εις τας στρατιωτικάς αρχάς, τας αναγκαίας διαταγάς ίνα η κατοχή αύτη δυνηθή να πραγματοποιηθή κατά ειρηνικόν τρόπον. Εάν τα ιταλικά στρατεύματα ήθελον συναντήσει αντίστασιν, η αντίστασις αυτή θα καμφθή δια των όπλων και η Ελληνική Κυβέρνησις θα έφερε τας ευθύνας αι οποίαι ήθελον προκύψει εκ τούτου".

Ο Μεταξάς έμεινε στην ιστορία για ένα "Όχι" που δεν ειπώθηκε ποτέ. Αλλά εννοήθηκε ποικιλοτρόπως. Ακόμη πιο βροντερό κι από το να είχε ειπωθεί. Έπειτα από λίγες ώρες απηύθυνε διάγγελμα στον ελληνικό λαό:

Διάγγελμα Πρωθυπουργού προς τον Ελληνικόν Λαόν. 28η Οκτωβρίου 1940

"Η στιγμή επέστη που θα αγωνισθώμεν δια την ανεξαρτησίαν της Ελλάδος, την ακεραιότητα και την τιμήν της. Μολονότι ετηρήσαμεν την πλέον αυστηράν ουδετερότητα και ίσην προς όλους, η Ιταλία, μη αναγνωρίζουσα εις ημάς το δικαίωμα να ζούμεν ως ελεύθεροι Έλληνες, μου εζήτησε σήμερον την 3 ην πρωινήν την παράδοσιν τμημάτων του εθνικού εδάφους, κατά την ιδίαν αυτής βούλησιν, και μου ανεκοίνωσεν ότι, προς κατάληψιν αυτών, η κίνησις των στρατευμάτων της θα ήρχιζε την 6 ην πρωινήν. Απήντησα εις τον Ιταλόν Πρέσβυν ότι θεωρώ και το αίτημα αυτό καθ' εαυτό και τον τρόπον με τον οποίον γίνεται τούτο ως κήρυξιν του πολέμου της Ιταλίας κατά της Ελλάδος.

Τώρα θα αποδείξωμεν εάν πράγματι είμεθα άξιοι των προγόνων μας και της ελευθερίας την οποίαν μας εξησφάλισαν οι προπάτορές μας. Όλον το Έθνος ας εγερθή σύσσωμον. Αγωνισθήτε δια την Πατρίδα, τας γυναίκας, τα παιδιά σας και τας ιεράς μας παραδόσεις. Νυν υπέρ πάντων ο αγών".
Ιωάννης Μεταξάς

Διάγγελμα της Α.Μ. του Βασιλέως προς τον Ελληνικόν Λαόν.

28η Οκτωβρίου 1940
Ο Πρόεδρος της Κυβερνήσεως σας ανήγγειλε προ ολίγου υπό ποίους όρους ηναγκάσθημεν να κατέλθωμεν εις πόλεμον κατά της Ιταλίας, επιβουλευθείσης την ανεξαρτησίαν της Ελλάδος.
Κατα την Μεγάλην αυτήν στιγμήν είμαι βέβαιος ότι κάθε Ελλην και κάθε Ελληνίς θα εκτελέσωσι το καθήκον των μέχρι τέλους και θα φανώσιν αντάξιοι της ενδόξου ημών ιστορίας.
Με πίστη εις τον Θεόν και εις τα πεπρωμένα της φυλής, το Εθνος σύσσωμον και πειθαρχούν ως εις άνθρωπος θα αγωνισθή υπέρ βωμών και εστιών μέχρι τελικής νίκης.
Γεώργιος Β'

Ο Γιώργος Σεφέρης -προιστάμενος της Διεύθυνσης Εξωτερικού Τύπου του Υφυπουργείου Τύπου και Πληροφοριών τότε- έγραφε για τα γεγονότα της 28ης Οκτωβρίου του 1940.

"Δευτέρα 28. Κοιμήθηκα δύο το πρωί, διαβάζοντας Μακρυγιάννη. Στις τρεις και μισή μια φωνή μέσα από το τηλέφωνο με ξύπνησε: "έχουμε πόλεμο". Τίποτε άλλο, ο κόσμος είχε αλλάξει. Η αυγή, που λίγο αργότερα είδα να χαράζει πίσω από τον Υμηττό, ήταν άλλη αυγή: άγνωστη. Περιμένει ακόμη εκεί που την άφησα. Δεν ξέρω πόσο θα περιμένει, αλλά ξέρω πως θα φέρει το μεγάλο μεσημέρι. Ντύθηκα κι έφυγα αμέσως.

Στο Υπουργείο Τύπου δυο-τρεις υπάλληλοι. Ο Γκράτσι είχε δει τον Μεταξά στις τρεις. Του έδωσε μια νότα και του είπε πως στις 6 τα ιταλικά στρατεύματα θα προχωρήσουν. Ο πρόεδρος του αποκρίθηκε πως αυτό ισοδυναμεί με κήρυξη πολέμου, και όταν έφυγε κάλεσε τον πρέσβη της Αγγλίας. Αμέσως μετά τον Νικολούδη στο Υπουργείο Εξωτερικών. Ο πρόεδρος ήταν μέσα με τον πρέσβη της Τουρκίας.

Στο γραφείο του Μαυρουδή, ο Μελάς έγραφε σπασμωδικά ένα τηλεγράφημα. Ο Μαυρουδής μέσα στο παλτό του σαν ένα μικρό σακούλι. Διάβασα τη νότα του Γκράτσι. Ο Γάφος κι ο Παπαδάκης τηλεφωνούσαν. Καθώς ετοίμαζα το τηλεγράφημα του Αθηναϊκού πρακτορείου, μπήκε ο Τούρκος πρέσβης για να ιδεί τη νότα και σε λίγο ο πρόεδρος με όψη πολύ ζωντανή.

Έπειτα άρχισαν να φτάνουν οι υπουργοί, χλωμοί περισσότερο ή λιγότερο, καθένας κατά την κράση του. Το υπουργικό συμβούλιο κράτησε λίγο. Ο Μεταξάς πήγε αμέσως στο γραφείο του κι έγραψε το διάγγελμα στο λαό . Το πήραμε και γυρίσαμε στο υπουργείο τύπου. Μέσα από τα τζάμια του αυτοκινήτου, η αυγή μ' ένα παράξενο μυστήριο χυμένο στο πρόσωπό της.

Έγραψα μαζί με το Νικολούδη το διάγγελμα του βασιλιά. Καμιά δακτυλογράφος ακόμη. Πήγα σπίτι μια στιγμή και το χτύπησα στη γραφομηχανή μου. Η Μαρώ μου είχε ετοιμάσει καφέ. Γύρισα στο Υπουργείο καθώς σφύριζαν οι σειρήνες. Στη γωνία Κυδαθηναίων μια φτωχή γυναίκα με μια υστερική σύσπαση στο πρόσωπο. Τώρα όλοι μαζεμένοι στα υπόγεια της «Μεγάλης Βρετανίας».

Εις την είσοδον του Υπουργείου Εξωτερικών ο Ιωάννης Μεταξάς συνήντησε τον Υπουργό Κώστα Κοτζιά που είχε ήδη ειδοποιηθή.
«Κυρ Κώστα έχουμε Πόλεμο ...οι Ιταλοί μας τον κήρυξαν ...και να σου πω -ομιλώντας προχωρούσε προς το ιδιαίτερον γραφείον του-
εάν κρατήσουν όπως πιστεύω οι προφυλακές άμυνα 15 ημέρες όσες χρειάζονται δια να συμπληρωθεί η επιστράτευσις και δεν μας ριχτούν αμέσως οι Γερμανοί όπως είναι πιθανόν, μη σου φανεί παράδοξον να ιδής τους Ιταλούς στη Θάλασσα. Και ήρεμος κάθισε εις το γραφείον του και ερρίφθη ο Στρατηγός, ο Διπλωμάτης, ο Ελλην και ο Πρωθυπουργός αμέσως κατά την ιστορικήν φράσιν του «Και τώρα επί τω έργω»

O Ιωάννης Μεταξάς αφού προέβη στην εξιστόρηση της επίδοσης του τελεσιγράφου και στη πολιτικήν της Ελλάδος και της Ιταλίας κατέληξε.

"Αυτή είναι κύριοι συνάδελφοι η όλη εξέλιξης της πολιτικής μας. Ηδη προκειμένου να ζητήσω τας υπογραφάς σας δια τα αναγκαιούντα διατάγματα, σας δηλώ κατά τρόπο σαφή και απόλυτον, ότι οιοσδήποτε εξ ύμων έχει αντίρρησιν επιφύλαξιν ή και άρνησιν να την διατυπώση και να αναπτύξη την άποψίν του ή εν διαφωνία να υποβάλει την παραίτησιν του. Η δε τυχόν παραίτησίς αυτού δεν πρόκειται ουδ' επ' ελάχιστον να δημιουργήση οιανδήποτε παρεξήγησιν εις βάρος του, αφού το θέμα είναι ιστορικώς και εθνικώς τοιούτον, ώστε να επιβάλη την κατ' ελευθέραν γνώμην και συνείδησιν έγκρισιν ή απόρριιψιν των διαταγμάτων."
Ουδεμία διετυπώθη παρ' ουδενός έστω και μικρά επιφύλαξις. Τότε ο Πρωθυπουργός Ιωάννης Μεταξάς έθεσεν ενώπιον του τα Διατάγματα Γενικής επιστρατεύσεως Κηρύξεως εις Κατάστασιν Πολιορκίας κλπ και είπε.
«Θέτω προς υπογραφήν τα Διατάγματα ταύτα και υπογράφω πρώτος..»
Έλαβε ανα χείρας τον στυλογράφον του, εστάθη επ' όλίγον, τον εναπέθεσεν επί της τραπέζης, έκυψε την κεφαλήν του ως να εσυλλογίζετο, έκαμεν δια της δεξιάς του το σήμα του σταυρού, ανέλαβε εκ νέου τον στυλογράφον και την στιγμήν που ήρχισε να υπογράφη προσέθεσεν με βαθεία συγκίνησιν
«Ο Θεός σώζει την Ελλάδα».
Οι Υπουργοί ένας ένας με βαθειά συγκίνηση υπέγραψαν όμοια.
Στην αίθουσαν του Υπουργικού Συμβουλίου παρόντες ήσαν :

Πρωθυπουργός Ιωάννης Μεταξάς
και ως
Υπουργός Εξωτερικών, Στρατιωτικών, Ναυτικών, Αεροπορίας, Υπουργός Παιδείας

Υφυπουργός Εξωτερικών, Νικόλαος Μαυρουδής
Υφυπουργός Στρατιωτικών, Νικόλαος Παπαδήμας
Υφυπουργός Ναυτικών, Ιπποκράτης Παπαβασιλείου
Υφυπουργός Παιδείας, Νικόλαος Σπέντζας
Υφυπουργός Τύπου και Τουρισμού, Θεολόγος Νικολούδης
Υφυπουργός Πολιτικού Γραφείου, Κοσμάς Μπούρμπουλης
Υπουργός Δικαιοσύνης, Αγης Ταμπακόπουλος
Υπουργός Οικονομικών, Ανδρέας Αποστολίδης
Υφυπουργός Εθνικής Οικονομίας, Μενέλαος Κυριακόπουλος
Υπουργός Προνοίας και Υγιεινής Αντιλήψεως, Ηλίας Κριμπάς
Υπουργός Εσωτερικών, Ιωάννης Δουρέντης
Υπουργός Εργασίας, Αριστείδης Δημητράτος
Υπουργός Γεωργίας, Γεώργιος Κυριακός
Υπουργός Εμπορικής Ναυτιλίας, Αμβρόσιος Τζίφος
Υφυπουργός Εμπορικής Ναυτιλίας, Δευκαλίων Ρεδιάδης
Υπουργός Διοικήσεως Πρωτευούσης, Κώστας Κοτζιάς
Υπουργός Εφοδιασμού, Γεώργιος Ζαφειρόπουλος
Υπουργός Σιδηροδρόμων, Γεώργιος Νικολαιδής
Υφυπουργός Δημόσιας Ασφάλειας, Κωνσταντίνος Μανιαδάκης
Υφυπουργός Συναιτερισμών, Μπάμπης Αλιβιζάτος
.

Εφημερίδα Κυβερνήσεως 28 Οκτώβριου 1940

Ο βασιλιάς με ύφος νέου αξιωματικού. Υπόγραψε το διάγγελμά του και φύγαμε. Τηλεφώνησα στο τηλεγραφείο να σταματήσουν τα τηλεγραφήματα και των Γερμανών ανταποκριτών. Οι υπάλληλοι εκεί είναι ακόμη ουδέτεροι. Δεν μπορούν να πιστέψουν τη φωνή μου:-είστε βέβαιος; και των Γερμανών; -Και των Γερμανών είπα. -Τι δικαιολογία να δώσουμε; Δεν έχω καιρό για συζητήσεις: -Πέστε τους πως τώρα είναι χαλασμένα τα σύρματα με το Βερολίνο, κι αν φωνάζουν πολύ στείλτε τους σ' εμένα. . Πήρα και έδωσα το πρώτο πολεμικό ανακοινωθέν μας και κατέβηκα στους δρόμους για να ιδώ τα πρόσωπα. Το πλήθος έσπαζε τα τζάμια των γραφείων της «Αλα Λιτόρια» .

Διάγγελμα Αρχιεπισκόπου

Διάγγελμα Αρχιεπισκόπου Αθηνών και πάσης Ελλάδος. Χρύσανθος ο από Τραπεζούντος.

Ηρωική μορφή της Εκκλησίας μας. "Προτιμώ ιπτάμενος ως αετός να πέσω, ή έρπων να ζήσω". (Από την ενθρονιστήρια ομιλία του, όταν έγινε μητροπολίτης Τραπεζούντος.) Θα αρνηθεί να ορκίσει την πρώτη κατοχική κυβέρνηση (Τσολάκογλου) και θα συμπεριφερθεί με παγερή υπερηφάνεια και αγέρωχο ύφος στον Γερμανό στρατηγό Στούμμε, που θα τον επισκεφθεί για να προσπαθήσει να τον μεταπείσει.

"...όπλα τα ιερά...". Ο Χρύσανθος αισθανόταν την γοητεία που ασκεί, στις ψυχές των καλλιεργημένων ανθρώπων, η ελληνική αρχαιότητα. Είναι γνωστό ότι τον συγκινούσαν οι ελληνοκεντρικές ιδέες του Ίωνος Δραγούμη και του Περικλή Γιαννόπουλου. Έτσι, δεν διστάζει να χρησιμοποιήσει μια φράση που φέρνει, αυτομάτως, στην σκέψη τον "ειδωλολατρικόν" όρκον των Αθηναίων εφήβων: " Ου καταισχυνώ όπλα τα ιερά, ουδ' εγκαταλείψω τον παραστάτην.." "Ούτοι εν άρμασι και ούτοι εν ίπποις..." (Ψαλμός ιθ', στίχος 8.)

"Τέκνα εν Κυρίω αγαπητά

Η Α.Μ. ο Βασιλεύς και ο Πρόεδρος της Εθνικής ημών Κυβερνήσεως καλούν ημάς πάντας ίνα αποδυθώμεν εις Άγιον υπέρ Πίστεως και Πατρίδος αμυντικόν αγώνα.

Η Εκκλησία ευλογεί τα όπλα τα ιερά και πέποιθεν ότι τα τέκνα της Πατρίδος ευπειθή εις το κέλευσμα Αυτής και του Θεού, θα σπεύσουν εν μία ψυχή και καρδία να αγωνισθούν υπέρ βωμών και εστιών και της Ελευθερίας και τιμής, και θα συνεχίσουν ούτω την απ' αιώνων πολλών αδιάκοπον σειράν των τιμίων και ενδόξων αγώνων και θα προτιμήσουν τον ωραίον θάνατον από την άσχημον ζωήν της δουλείας. Και μη φοβούμεθα από των αποκτεινόντων το σώμα, την δε ψυχήν μη δυναμένων αποκτείναι, ας φοβούμεθα δε μάλλον τον δυνάμενον και ψυχήν και σώμα απολέσαι.

Επιρρίψωμεν επί Κύριον την μέριμναν ημών και Αυτός θα είναι βοηθός και αντιλήπτωρ εν τη αμύνη κατά της αδίκου επιθέσεως των εχθρών. Ούτοι εν άρμασι και ούτοι εν ίπποις, ημείς δε εν ονόματι Κυρίου του Θεού και εν τη γενναιότητι και ανδρείς ημών μεγαλυνθησόμεθα.

Χάρις του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού και η αγάπη του Θεού και πατρός είη μετά πάντων ημών.

Αρχιεπίσκοπος Αθηνών και πάσης Ελλάδος Χρύσανθος"

Ζητώ το έθνος των ελλήνων!!! Έπος 1940 'Έκτακτο ανακοινωθέν

Εφημερίδα Έθνος 28 Οκτωβρίου 1940

70 χρόνια μετά. Οι σημαίες στα μπαλκόνια λιγοστεύουν. Η μίνι φούστα στην πασαρέλα των παρελάσεων θα κλέψει την παράσταση. Όλο και περισσότερα παιδιά οικονομικών μεταναστών θα βρεθούν φέτος σημαιοφόροι. Όλο και λιγότερο διχαζόμαστε σε τέτοια ζητήματα. Κι οι βετεράνοι του πολέμου λιγοστεύουν. Κι οι μνήμες σε ανάλογη πορεία. Όλο και λιγότερες. Ο Σεφέρης θυμόταν ένα αλλιώτικο ξημέρωμα πριν τον πόλεμο. Ξενύχτησε διαβάζοντας Μακρυγιάννη.

"Ξέρετε πότε να λέγει ο καθείς «εγώ»; όταν αγωνιστεί μόνος του και φκιάσει ή χαλάσει, να λέγει «εγώ»• όταν όμως αγωνίζονται πολλοί και φκιάνουν, τότε να λένε «εμείς». Είμαστε στο «εμείς» κι όχι στο «εγώ». Και στο εξής να μάθομε γνώση, αν θέλομε να φκιάσομε χωριό να ζήσομε όλοι μαζί. Έγραψα γυμνή την αλήθεια, να ιδούνε όλοι οι Έλληνες ν' αγωνίζονται για την πατρίδα τους, για τη θρησκεία τους• να ιδούνε και τα παιδιά μου και να λένε: «Έχομε αγώνες πατρικούς, έχομε θυσίες -αν είναι αγώνες και θυσίες. Και να μπαίνουν σε φιλοτιμία και να εργάζονται στο καλό της πατρίδας τους, της θρησκείας τους και της κοινωνίας- ότι θα είναι καλά δικά τους. Όχι όμως να φαντάζονται για τα κατορθώματα τα πατρικά, όχι να πορνεύουν την αρετή και να καταπατούν το νόμο, και να 'χουν την επιρροή για ικανότη".

Χρήστος Α. Κατσαρός Συγγραφέας

Παρακάτω σημαντικά έγγραφα, φωτογραφίες & χάρτες από το έπος του 1940:

Αρχική ιταλική επίθεση (28 Οκτωβρίου 1940 - 13 Νοεμβρίου 1940)

Ελληνική αντεπίθεση και ακινητοποίηση (14 Νοεμβρίου 1940 - 8 Μαρτίου 1941)

Εαρινή ιταλική επίθεση (9 Μαρτίου 1941 - 23 Απριλίου 1941)

Ρούπελ 6 Απριλίου 1941 - «Τα οχυρά δεν παραδίδονται, αλλά καταλαμβάνονται»!!!

Το πρώτο Γερμανικό πολεμικό ανακοινωθέν της 6ης Απριλίου 1941.-
« Τα επιτεθέντα Στρατεύματά μας, προσέκρουσαν εις πείσμονα αντίστασην.
Η ικανότητα του εχθρού (Ελλήνων) για άμυνα, παραμένει αμείωτος».
Ημέρες και νύχτες διαρκή η γιγαντομαχία...΄Όλα τα εχθρικά κύματα θραύονται πάνω στην Ψυχή του ΄Ελληνα Στρατιώτη...
9 Απριλίου 1941, 17.15΄.-
Οι Γερμανοί επιστρέφουν στις θέσεις τους. Γερμανικό αυτοκίνητο με υψωμένη της λευκή σημαία, πλησιάζει τις Ελληνικές θέσεις στο κεντρικό δρόμο Κούλας-Σιδηροκάστρου... Τρεις ΄Ελληνες στρατιώτες με επικεφαλή τον Ανθ/γό Ι. Δαμιανό πήγε προς συνάντησή τους. Ο επικεφαλής Γερμανός αξιωματικός, χαιρετά τους ΄Ελληνες σε στάση προσοχής και ζητά την παράδοση του οχυρού διότι οι Γερμανοί ήδη έχουν εισέλθει στην Θεσσαλονίκη και υπεγράφη ανακωχή.
Ο Διοικητής του οχυρού, Ταγματάρχης Γεώργιος Δουράτσος απήντησε.-
«Τα οχυρά δεν παραδίδονται, αλλά καταλαμβάνονται»!!!

Ο Γερμανός αξιωματικός διαβεβαιώνει στην στρατιωτική του τιμή,πως δεν πρόκειται για τέχνασμα και ορίζει την επομένη 10η Απριλίου 1941 και ώρα 18.00΄νέα συνάντηση.
Στις 10 Απριλίου το οχυρό εγκαταλήφθηκε...
Εξερχόμενοι οι ΄Ελληνες μαχητές, απολαμβάνουν τιμές από Γερμανικό άγημα, το οποίο καλείται να επιθεωρήσει ο ΄Ελλην Ταγματάρχης!
Η Ελληνική Σημαία δεν υποστέλλετε, παρά μόνο μετά την αποχώρηση και του τελευταίου ΄Ελληνα Στρατιώτη. Τα ξήφη των αξιωματικών και τα όπλα δεν αφαιρέθηκαν!
Ο Γερμανός Ταγματάρχης, Max Wuensche , μετέπειτα Αξιωματικός των SS και Υπασπιστής του Αδόλφου Χίτλερ, απευθεινόμενος στον ΄Ελληνα Ταγματάρχη, είπε.-
«Σας διαβιβάζω τα συγχαρητήρια και τον θαυμασμό των ανωτέρων μου. Οι Γερμανοί αισθανόμεθα υπερήφανοι που είχαμε αντίπαλο έναν τόσο ηρωικό Στρατό».
Ο νεαρός και σκληροτράχηλος Γερμανός Ταγματάρχης, θα γράψει στο προσωπικό του ημερολόγιο...« εδώ πάνω, ακριβώς κάτω από την κορυφή στο κεντρικό σημείο του Ρούπελ, μένουμε άφωνοι! Μπροστά η κορυφή...αδύνατον να προχωρήσουμε. ΄Οποιος τολμήσει να ξεμυτίσει γαζώνεται. Ποιος μπορούσε να φανταστεί ότι τα λίγα και με δυσκολία φτιαγμένα αυτά οχυρά, θα ήταν τόσο δυνατά και μοντέρνα!
Ποιος μπορούσε να πιστέψει ότι οι ΄Ελληνας θα μας αντιστέκονταν τόσο σκληρά, με τόσο πείσμα και ηρωισμό!».
Οι Γερμανοί δεν κράτησαν αιχμαλώτους εις ένδειξη τιμής και σεβασμού...
Σ΄ένα οχυρωματικό συγκρότημα προκάλυψης, ένας Γερμανός Ταγματάρχης,ζητά να συναντήσει τον Διοικητή του...Παρουσιάζετε αγέρωχος ο Λοχίας ΄Ιντζος! Ο Γερμανός δεν μπορεί να πιστέψει πως το οχυρό διοικείται από έναν έφεδρο Λοχία! Του λέει
«Λοχία τούτο το μακελειό είναι δικό σου έργο. Μου σκότωσες τους καλύτερους άνδρες μου. Σε συγχαίρω!» Του δίνει το χέρι και κατόπιν διατάζει την εκτέλεσή του...Πάνω από 200 επίλεκτοι Γερμανοί Καταδρομείς κείτονταν νεκροί...
Σ΄ένα άλλο παρόμοιο περιστατικό, στην παράδοση του οχυρού «Καρατάς» ο Γερμανός αξιωματικός ζητά να δει κι αυτός τον ΄Ελληνα Διοικητή...Παρουσιάζεται ένας νεαρός Ανθυπολοχαγός... Σαστισμένος ο Γερμανός Ταγματάρχης του προτάσσει το χέρι του και του λέει ,«Ανθυπολοχαγέ...Σε συγχαίρω! Μου θανάτωσες 400 άνδρες!».
Ο ίδιος ο Χίτλερ, τον Μάιο του 1941, ενώπιον του Ράιχσταγκ , ομολόγησε.-
«Η ιστορική δικαιοσύνη με υποχρεώνει να διατυπώσω πως, από όλους τους αντιπάλους μας, τους οποίους αντιμετωπίσαμε, ο ΄Ελλην Στρατιώτης επολέμησεν με ύψιστον ηρωισμόν και αυτοθυσίαν και συνθηκολόγησε μόνον όταν η περαιτέρω αντίστασή του ήτο αδύνατος και κατά συνέπειαν μάταια».
"ΜΟΛΩΝ ΛΑΒΕ"

"Τα Έθνη τα μικραίνουν ή τ’ απαθανατίζουν οι πολίτες τους. Κάθε πατρίδα χαίρεται τόση ευτυχία, όση αναλογεί στη σωφροσύνη των πολιτών της. Είναι όμως ν’ απορείς! Άμα μπήκαν οι Γερμανοί στο συγκρότημα “Μολών λαβέ” του οχυρού Ρούπελ, απάνω απ’ τους νεκρούς βρήκαν γραμμένη με κιμωλία τη φράση: “Στις Θερμοπύλες σκοτώθηκαν οι Τρακόσιοι. Εδώ θα πέσουν οι Ογδόντα”.
Οι Σπαρτιάτες οι παλιοί ετοιμάζονταν από παιδιά με προσεχτική αγωγή για μεγάλα έργα. Τούτους τους φαντάρους, πότε νοιάστηκε η δική μας πολιτεία να τους διαπαιδαγωγήσει; Το κράτος τους είχε εγκαταλείψει στην τύχη τους κι οι διάφορες αναρχικές προπαγάνδες τους κατηχούσαν ελεύθερα. Ποιός είχε σταλάξειστις καρδιές τους, το μοναδικό δίδαγμα της αυτοθυσίας;
Η Ράτσα!
Αυτή ένωσε μπροστά στον κίνδυνο τους Έλληνες, χωρίς εξαίρεση. Όταν τα χιόνια σταμάτησαν την προέλαση του στρατού μας στην Αλβανία, κάποιος μέραρχος φοβήθηκε πως οι αφάνταστες κακουχίες, θα μπορούσαν να κλονίσουν το ηθικό του μετώπου και ζήτησε στα συντάγματά τουνα του στείλουν πίνακες από τους στρατιώτες εκείνους που ήταν γνωστοί ως κακόγνωμοι, για να τους απομακρύνει. Άμα όμως έλαβε τους πίνακες αυτούς, διάβασε έκπληκτος :

ΟΙ ΤΕΛΕΥΤΑΙΟΙ ΤΟΥ ΡΟΥΠΕΛ - OI TELEUTAIOI TOU ROUPEL 6 APRILIOU 1941

Η Γερμανική επίθεση του 1941

Στις 24 Απριλίου τα ιταλικά στρατεύματα επιτέθηκαν μαζί με τα γερμανικά στην Αττική, κοντά στην Αθήνα, ενώ οι ηττημένοι Βρετανοί ξεκίνησαν την αποχώρησή τους.

Με την πτώση της Κρήτης το Μάιο του 1941, ολόκληρη η Ελλάδα βρέθηκε υπό τον απόλυτο έλεγχο των δυνάμεων του Άξονα.

Η Βουλγαρική κατοχή στη Λιβάδια Σιντικής Σερρών «Un pays barbare, et une gent brutelle»
(Χώρα βάρβαρη και ράτσα βάναυση)

Συμπληρωματικές πληροφορίες περί των εν Λιβαδιάς Σιντικής Σερρών γεγονότων

Γενικά Αρχεία του Κράτους.

Την Κυριακή 6 Απριλίου 1941, χαράματα, γύρω στις έξι, γερμανικά αεροπλάνα βομβάρδισαν τα στρατόπεδα της περιοχής. Οβίδες έπεσαν και στον οικισμό του Χωριού Λιβάδια Σιντικής Σερρών.
Θύματα όμως δεν υπήρξαν. Το οχυρό Ιστίμπεη του Μπέλες, ευρισκόμενο σε μειονεκτική θέση, υπέκυψε. Στις 9 Απριλίου 1941, οι εχθροπραξίες σε όλη τη γραμμή Μεταξά σταμάτησαν. Από τη νύχτα της 8ης Απριλίου η ελληνική στρατιωτική δύναμη εγκατέλειψε το χωριό Λιβάδια Σιντικής Σερρών. Στις 11 Απριλίου 1941, οι Γερμανοί εισήλθαν στην Λιβάδια Σιντικής Σερρών. Στρατιωτική μονάδα εγκαταστάθηκε στη Λιβάδια Σιντικής Σερρών . Μαζί της και ένας αριθμός Ελλήνων αξιωματικών αιχμαλώτων. Κάποια στιγμή παρέταξαν τους Έλληνες αξιωματικούς, τον ένα δίπλα στον άλλο. Ένας Έλληνας ταγματάρχης αντιληφθείς τι επρόκειτο να ακολουθήσει και αφού προηγουμένως είχε διαπιστώσει ότι εγώ μπορώ να συνεννοηθώ με το Βούλγαρο αξιωματικό, μου είπε: Μικρέ πες του, αν είχε «κώλο» αυτός και οι Βούλγαροι, ας περνούσαν τα οχυρά μόνοι τους. Ο Βούλγαρος αξιωματικός αντιλήφθηκε ότι κάτι μου είπε ο Έλληνας αξιωματικός, ήλθε προς το μέρος μου και μου είπε: «Κάκβο βι καζάλ; (Τί σου είπε;)». Εγώ, παιδί ηλικίας 12 ετών, του απάντησα: «Νιμόγκαμ νταμπρουβάλαμ τακά σουμικάζοβα τόι (δεν μπορώ να τις πω αυτές τις λέξεις, δε γνωρίζω τις αντίστοιχες βουλγαρικές)». Στη συνέχεια ο Βούλγαρος αξιωματικός ξήλωσε τις επωμίδες και τα διακριτικά των Ελλήνων αξιωματικών και τους έδιωξε.

Οι Βούλγαροι από της εισόδου αυτών εις Λιβαδιά Σιντικής Σέρρας εφαρμόζουσι αμείλικτον εξοντωτικόν πρόγραμμα μεθ' ολοέν αυξούσης εντάσεως, αποβλέπουσι δε αφ' ενός μεν εις την αρπαγήν των υλικών αγαθών των κατοίκων, αφ' ετέρου δε εις την ψυχικήν καταπόνησιν αυτών, ώστε ν’ αναγκασθώσι ν’ αναχωρήσωσι, οπότε διπλούν το κέρδος, αφ' ενός μεν μειούται ο Ελληνικός πληθυσμός αφ' ετέρου δε κατά τον εν ισχύει ληστρικώτατον Βουλγαρικόν Νόμον δημεύεται η περιουσία των αναχωρούντων ή οπωσδήποτε αναχωρησάντων πολιτών.

Ο χαρακτήρας της βουλγαρικής κατοχής σκληρός, απάνθρωπος και ασφυκτικός δεν αφήνει περιθώρια.

Στις 3 Οκτωβρίου 1941, καταδιωκόμενος, φονεύτηκε υπό των Βουλγάρων στο χωριό Λιβάδια Ροδοπόλεως Σερρών, ο Μηνάς Κιοσέογλου του Κωνσταντίνου, ηλικίας 25 ετών, γεωργός στο επάγγελμα, κάτοικος Κοκκινογείων Δράμας. Είχε γεννηθεί στον Πόντο.

Στις 3 Οκτωβρίου 1941, καταδιωκόμενος, φονεύτηκε υπό Βουλγάρων στο χωριό Λιβάδια Ροδοπόλεως Σερρών, ο Αριστείδης Καλαμπαρατζίδης του Δαμιανού, κάτοικος Κοκκινογείων Δράμας, ηλικίας 35 ετών, γεωργός στο επάγγελμα. Είχε γεννηθεί στην Ανατολική Θράκη.

Στις 3 Οκτωβρίου 1941, καταδιωκόμενος, φονεύτηκε υπό Βουλγάρων στρατιωτών, στο χωρίο Λιβάδια Ροδοπόλεως Σερρών, ο Ασκληπιάδης Κυπαρανίδης του Γεωργίου, κάτοικος Κοκκινογείων Δράμας, ηλικίας 30 ετών, επαγγέλματος γεωργού. Είχε γεννηθεί στο Σουσουρλού Μικράς Ασίας.

Στις 3 Οκτωβρίου 1941 καταδιωκόμενος, φονεύτηκε υπό Βουλγάρων στρατιωτών στο χωριό Λιβάδια Ροδοπόλεως Σερρών, ο Ευθύμιος Κωνσταντινίδης του Χρήστου, κάτοικος Κοκκινογείων Δράμας, γεννηθείς στη Μικρά Ασία, ηλικίας 33 ετών, γεωργός στο επάγγελμα.

Στις 3 Οκτωβρίου 1941, στις Σέρρες, φονεύθηκε υπό Βουλγάρων στρατιωτών, στο χωριό Λιβάδια Ροδοπόλεως Σερρών, ο Κωνσταντίνος Μιχαηλίδης του Δημητρίου, κάτοικος Κοκκινογείων Δράμας, γεννηθείς στο Μιχαλίτση Μ. Ασίας, ηλικίας 30 ετών, γεωργός στο επάγγελμα.

Στις 3 Οκτωβρίου 1941, καταδιωκόμενος, φονεύτηκε υπό Βουλγάρων στρατιωτών, στο χωριό Λιβάδια Ροδοπόλεως Σερρών, ο Λάζαρος Μιχαηλίδης, κάτοικος Κοκκινογειων Δράμας, γεννηθείς στον Πόντο, ηλικίας 24 ετών, επαγγέλματος μαραγκού.

Στις 3 Οκτωβρίου 1941, καταδιωκόμενος, φονεύτηκε υπό Βουλγάρων στρατιωτών, στο χωριό Λιβάδια Ροδοπόλεως Σερρών, ο Ιωακείμ Παπανέστης του Ανέστη, κάτοικος Κοκκινογείων Δράμας, γεννηθείς στην Προύσα, ηλικίας 28 ετών, επαγγέλματος γεωργού.

Στις 3 Οκτωβρίου 1941, καταδιώκαμενος, φονεύθηκε υπό Βουλγάρων στρατιωτών στο χωριό Λιβάδια Ροδοπόλεως Σερρών, ο Ιωάννης Τσακιρίδης του Μπαλάση, κάτοικος Κοκκινογείων Δράμας, γεννηθείς στο Σουσουρλού, ηλικίας 45 ετών, επαγγέλματος γεωργού.

Στις 3 Οκτωβρίου 1941, καταδιωκόμενος, φονεύθηκε υπό Βουλγάρων στρατιωτών στο χωριό Λιβάδια Ροδοπόλεως Σερρών, ο Κωνσταντίνος Τσακιρίδης του Χρήστου, κάτοικος Κοκκινογείων, γεννηθείς στη Θράκη, ηλικίας 25 ετών, επαγγέλματος γεωργού.

Στις 3 Οκτωβρίου 1941, καταδιωκόμενος, φονεύθηκε υπό Βουλγάρων στρατιωτών στο χωριό Λιβάδια Ροδοπόλεως Σερρών, ο Νικόλαος Τσαουσίδης του Ιωσήφ, κάτοικος Κοκκινογείων Δράμας, γεννηθείς στη Σαμψούντα, ηλικίας 36 ετών, επαγγέλματος γεωργού.

Στις 3 Οκτωβρίου 1941, καταδιωκόμενος, φονεύθηκε υπό Βουλγάρων στρατιωτών στο χωριό Λιβάδια Ροδοπόλεως Σερρών, ο Αθανάσιος Τσελίκογλου του Παναγιώτη, κάτοικος Κοκκινογείων Δράμας, γεννηθείς στην Αξαρία Μ. Ασίας, ηλικίας 35 ετών, επαγγέλματος γεωργού.

Αυτοί ήταν οι ΄Ελληνες κι Αυτούς δεν τους νίκησαν ποτέ!
Τιμή και Δόξα σε Αυτούς που δόξασαν την Πατρίδα μας, με τον ηρωισμό και το Τίμιο Αίμα Τους!
Ως μνημόσυνο Τιμής και αιωνίου Μνήμης, με το χέρι στην καρδιά, ας τους δώσουμε την υπόσχεση. "Θα φυλάξουμε Θερμοπύλες κι εμείς, όπως κι εσείς".

National Anthem of Greece - Εθνικός Ύμνος της Ελλάδος

Σημαία της Ελλάδας

Η εθνική σημαία της Ελλάδας περιέχει εννέα ισοπαχείς, οριζόντιες και εναλλασσόμενες λευκές και κυανές παράλληλες λωρίδες. Μέσα σε ένα κυανό τετράγωνο στο πάνω προσίστιο μέρος, υπάρχει ένας λευκός ισόκερος σταυρός. Οι εννέα λωρίδες αντιστοιχούν σε κάθε γράμμα ξεχωριστά, από τη λέξη "ελευθερία". Επίσης είναι τόσες όσες και οι συλλαβές του "Ελευθερία ή Θάνατος". Ο σταυρός, συμβολίζει το επίσημο θρήσκευμα της χώρας, το χριστιανικό.

Ζητώ το έθνος των ελλήνων. Με την αδελφή μου στην παρέλαση του Χωριού μου Λιβάδια Σιντικής Σερρών 1978, Χρήστος Α. Κατσαρός 8 ετών & με την αδελφή μου Αναστασία 7 ετών.