ΧΡΙΣΤΟΣ ΑΝΕΣΤΗ -- CHRISTOS ANESTI -- xristos anesti (Πετρος Γαιτανος)
Ανέστη Χριστός και Ζωή πολιτεύεται! Ανέστη Χριστός και νεκρός ουδείς επί μνήματος. Χριστός γαρ εγερθείς εκ νεκρών, απαρχή των κεκοιμημένων εγένετο.
Ανάστασιν Χριστού θεασάμενοι, προσκυνήσωμεν άγιον Κύριον, Ιησούν τόν μόνον αναμάρτητον. Τόν σταυρόν σου, Χριστέ, προσκυνούμεν, και τήν αγίαν σου ανάστασιν υμνούμεν και δοξάζομεν• συ γαρ ει Θεός ημών, εκτός σου άλλον ουκ οίδαμεν, το όνομά σου ονομάζομεν. Δεύτε πάντες οι πιστοί, προσκυνήσωμεν τήν του Χριστού αγίαν ανάστασιν• ιδού γαρ ήλθε διά του σταυρού, χαρά εν όλω τω κόσμω. Διά παντός ευλογούντες τόν Κύριον, υμνούμεν τήν ανάστασιν αυτού. Σταυρόν γαρ υπομείνας δι ημάς, θανάτω θάνατον ώλεσεν
_ 1. Η Ανάσταση του Χριστού είναι ο ακρογωνιαίος λίθος της χριστιανικής πίστης.
α. Ο απόστολος Παύλος γράφει:
Η ανάσταση είναι το ουσιαστικώτερο σημείο της πίστης μας. Αυτό σημαίνει: Αν ο Χριστός δεν αναστήθηκε,
• η πίστη μας είναι στο σύνολό της μάταιη∙
• και εμείς οι απόστολοι είμαστε ένα συνάφι βλάσφημοι και παλιάνθρωποι, αφού εκηρύξαμε – για λογαριασμό του Θεού! – ένα ψέμα: ότι ανάστησε τον Χριστό∙ χωρίς να τον έχη πράγματι αναστήσει (Α’ Κορ. 15,15-16)!
β. Και ο άγιος Αυγουστίνος γράφει:
«Δεν είναι καθόλου για μας μεγάλο, αν πιστεύωμε ότι ο Χριστός απέθανε. Αυτό το πιστεύουν και οι ειδωλολάτρες. Και οι Ιουδαίοι. Και όλοι οι παλιάνθρωποι. Όλοι το πιστεύουν, ότι απέθανε. Η πίστη των χριστιανών είναι η Ανάσταση του Χριστού. Αυτό είναι για μας το μεγάλο: Πιστεύομε, ότι ο Χριστός αναστήθηκε[1]».
γ. Και ο περίφημος R. Strauss (Ρίχαρντ Στράους) στα γηράματά του ωμολόγησε:
Αφού δεν πιστεύω στην Ανάσταση του Χριστού, δεν είμαι χριστιανός[2].
2. Να λοιπόν το ερώτημα: Αναστήθηκε ο Χριστός; ή ΝΑΙ, ή ΟΧΙ! Άλλη λύση δεν χωρεί!
* Αν αναστήθηκε, τότε είναι αυτό που μας έλεγε. Είναι Θεός. Και όλα όσα έλεγε, είναι όλα αληθινά.
* Αν δεν αναστήθηκε, τότε οι απόστολοι μας λένε ψέματα! Και
• ή είναι αυτουργοί απάτης∙
• ή είναι θύματα απάτης.
Ένα από τα δύο: ή απατούν∙ ή απατήθηκαν[3]»!
3. Ας εξετάσωμε προσεκτικά τις δύο αυτές εκδοχές:
______________ Α’ ΜΗΠΩΣ ΜΑΣ ΑΠΑΤΗΣΑΝ ΟΙ ΜΑΘΗΤΕΣ;______________
______________ α. Έκλεψαν το σώμα
1. Ο Ιησούς εσταυρώθη. Απέθανε στο Σταυρό. Και ετάφη από τους «ευσχήμονες» (=εβραίους αξιωματούχους) μαθητές Του Ιωσήφ και Νικόδημο.
Ετάφη εσπευσμένα. Γιατί εκοιμήθη, λίγο πριν δύση ο ήλιος. Και από την δύση του ηλίου άρχιζε ο εορτασμός του Πάσχα. Έτσι ο Ιωσήφ, αφού Τον άλειψε με αρώματα και σμυρναλόη και Τον ετύλιξε με ένα σινδόνι, Τον έβαλε στον τάφο που ετοίμαζε για τον εαυτό του. Ένα τάφο λελατομημένο (= σκαλισμένο) επάνω σε ένα βράχο. Και έκλεισε στο στόμιο του τάφου με μια μεγάλη πλάκα, που δύσκολα την μετακινούσαν δύο άνδρες (Ματθ. 27,60).
2. Την επομένη, παρ’ ότι εόρταζαν το Πάσχα οι αρχιερείς των Εβραίων, αδιαφορώντας για εορτή και διατάξεις περί καθαρότητος (βλ. Ιω. 18,28), επήγαν στο πραιτώριο. Και είπαν στον Πιλάτο:
- Κύριε, εμνήσθημεν, ότι εκείνος ο πλάνος είπεν έτι ζων: Μετά τρεις ημέρας εγείρομαι! Κέλευσον ουν ασφαλισθήναι τον τάφον έως της τρίτης ημέρας∙ μήποτε ελθόντες οι μαθηταί Αυτού νυκτός κλέψωσιν Αυτόν και είπωσι, ότι: Ηγέρθη από των νεκρών. Και έσται η εσχάτη πλάνη χείρων της πρώτης (Ματθ. 27,63-64). Δηλαδή: Εξοχώτατε, θυμηθήκαμε, ότι εκείνος ο πλάνος είχε ειπεί: Μετά τρεις ημέρες θα αναστηθώ. Σε παρακαλούμε, διάταξε να φρουρηθή ο τάφος, μέχρι που να συμπληρωθή και η τρίτη ημέρα. Γιατί φοβούμεθα, πως θα πάμε οι μαθητές Του και θα Τον κλέψουν. Και θα λένε: Αναστήθηκε. Και η πλάνη αυτή θα είναι η χειρότερη που μπορεί κανείς να φαντασθή!
Ο Πιλάτος τους έδειξε κατανόηση!
• Τους έδωσε μια ολόκληρη κουστωδία.
• Εσφράγισε τον λίθο του τάφου με την σφραγίδα του.
• Έθεσε την κουστωδία υπό την άμεση εποπτεία του Καϊάφα∙ στις διαταγές του Καϊάφα.
Η ρύθμιση αυτή ήταν ό,τι καλύτερο μπορούσε να περιμένη ο Καϊάφας. Τον εξασφάλιζε σε απόλυτο βαθμό. Μα παράλληλα ήταν και ένα μοναδικό στον κόσμο γεγονός. Ούτε ξανάγινε. Ούτε θα ξαναγίνη ποτέ, όσο υπάρχει κόσμος. Φρουρούσαν τον τάφο, να μη χαθή ο νεκρός!
3. Μα την άλλη ημέρα το πρωΐ, τρίτη ημερολογιακή ημέρα από την στιγμή του θανάτου του Ιησού, ο τάφος ευρέθη κενός. Έλειπε ο νεκρός!
Ο κενός τάφος υπήρξε γεγονός ιστορικό, που κανείς δεν το αμφισβήτησε.
• Οι μαθητές έδωσαν την εξήγηση: Ο Χριστός αναστήθηκε εκ νεκρών. Τον είδαμε. Τον εγνωρίσαμε. Τον εψηλαφήσαμε. Μας μίλησε. Κουβεντιάσαμε. Εφάγαμε και ήπιαμε μαζί
• Οι Εβραίοι έδωσαν την δική τους εξήγηση: Το σώμα του Ιησού το έκλεψαν οι μαθητές. Κάποια στιγμή, που οι φρουροί είχαν όλοι αποκοιμηθή. Το έκλεψαν επίτηδες. Για να φτιάξουν το «παραμύθι», ότι ο Χριστός αναστήθηκε!
4. Έχομε δύο εκδοχές διαμετρικά αντίθετες. Και οι δύο δεν μπορεί να είναι σωστές!... Ποιά είναι η σωστή;
Πώς θα ερευνηθή η αλήθεια μιας πληροφορίας;
Μόνο με την ιστορικο-δικαστική μέθοδο (βλ. κεφ. Γ § δ’). Με άλλα λόγια πρέπει
α. να ερευνηθούν όλες οι υπάρχουσες μαρτυρίες∙ και
β. παράλληλα να ερευνηθούν με ευαισθησία δικαστικού ανακριτή τα κίνητρα, που ώθησαν τα συγκεκριμένα πρόσωπα να δώσουν την κάθε μαρτυρία. Πρέπει σαν δικαστές-ανακριτές να ιδούμε, τι κρύβεται γύρω από την κάθε δήλωση, ομολογία ή κατάθεση. Στην έρευνα γύρω από τα κίνητρα οι δικαστικοί ανακριτές είναι επιστήμονες. Ακούουν ολίγα και βγάζουν συμπεράσματα:
• Αυτός δεν είναι δυνατόν να είναι αθώος.
• Αυτός δεν μπορεί να είναι ένοχος.
• Πίσω από τα λόγια αυτά κρύβεται κάτι το ύποπτο.
Δεν επιτρέπεται να επιστρατεύσωμε όλη μας την δυνατή κακοπιστία σε ό,τι έχει σχέση με την μαρτυρία των αποστόλων∙ και να δεχώμεθα καλόπιστα τις θέσεις των Εβραίων, από φόβο μη μας χαρακτηρίσουν «αντισημιτιστές»! Αυτό δεν είναι αντικειμενικότητα!
______________ β. Η μαρτυρία των Εβραίων______________
Όπως είπαμε και πιο επάνω, οι Εβραίοι, όταν έμαθαν ότι ο τάφος του Ιησού ευρέθη κενός, έδωσαν την εξήγηση: Το σώμα του Ιησού το έκλεψαν οι μαθητές του, για να διαδώσουν τον μύθο, ότι αναστήθηκε.
Αν είμαστε δικαστές-ανακριτές, τί θα διερωτώμεθα;
Στέκει η μαρτυρία τους; Στέκει νομικά και λογικά η εξήγηση, που μας δίνουν; Πείθει;
Ας ακούσωμε μερικές παρατηρήσεις, που την εξήγηση αυτή των Εβραίων «την τινάζουν στον αέρα!».
1. Ακούσατε ποτέ τέτοιο πράγμα;
«Τίς είδε; Τίς ήκουσε, νεκρόν κλαπέντα ποτέ; Μάλιστα εσμυρνισμένον και γυμνόν, καταλιπόντα εν τω τάφω, τα εντάφια αυτού»[4];
Περιπτώσεις, που έκλεψαν τα ρούχα και τα κοσμήματα των νεκρών και αφήκαν τους νεκρούς, έχομε πολλές! Μα περίπτωση, που να έκλεψαν τον πεθαμένο, δεν υπάρχει στην παγκόσμια ιστορία! Καμμία! Πώς να δεχθώ τέτοια εξήγηση;
Πειράζει, που τα λόγια αυτά τα λέει τροπάριο; Χάνουν την αξία τους για αυτό;
______________ 2. Να Τον μισούν έπρεπε.
Ο άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος κάνει τις εξής παρατηρήσεις:
Τον έκλεψαν; Να Τον κάμουν τί; Για ποιό λόγο; Γιατί; Λένε οι Εβραίοι: Τον έκλεψαν οι μαθητές Του... Επειδή Τον αγαπούσαν!...
Γιατί να τον αγαπούσαν; Να τον μισούν έπρεπε τότε! Γιατί τους είχε εξαπατήσει! Γιατί τους είχε εκμεταλλευθή απαίσια! Γιατί τους είχε ξεσηκώσει, με χίλιες δύο ψεύτικες ελπίδες! Τους είχε βάλει να αφήσουν τα σπίτια τους∙ τους γονείς τους∙ τις οικογένειές τους∙ τα αγαθά τους∙ την ζωή τους! Εξ αιτίας Του ολόκληρο το έθνος τους είχε στραφή εναντίον τους και τους εθεωρούσε προδότες και εχθρούς του! Γιατί όλα αυτά; Γιατί τους είχε φουσκώσει ψέματα! Να την είχε και ο ίδιος (σαν άνθρωπος) «πατήσει», θα μπορούσαν να εξακολουθούν και να Τον αγαπούν και να Τον συγχωρούν! Μα είναι φως-φανάρι, ότι όλα αυτά είχαν γίνει επίτηδες! Πώς να Τον συγχωρήσουν;
Τί είχε κάμει;
Τους είχε ειπεί, ότι είναι ο αθάνατος και παντοδύναμος Θεός! Τους είχε υποσχεθή ολόκληρο τον ουρανό και αποδείχθηκε απλός άνθρωπος! Κανονικά λοιπόν, μετά από μια τέτοια εμπειρία, φυσικό ήταν για τους αποστόλους όχι να πάνε να Τον κλέψουν (για ποιό σκοπό; να Τον κάμουν τί;), αλλά να έβγαιναν στους δρόμους και να εφώναζαν: Μας γέλασε! Μας απάτησε! Μας φούσκωσε στα ψέματα! Μας επήρε στον λαιμό του!
Και ήταν σίγουρο, ότι τότε οι Εβραίοι και θα τους συγχωρούσαν και θα τους τιμούσαν[5].
Δεν έχει δίκιο ο άγιος Ιωάννης;
______________ 3. Μπορούσαν και να ήθελαν;
Ο ίδιος μεγάλος άγιος λέγει:
1. Το ψέμα παντού και πάντοτε πέφτει σε ένα σωρό αντιφάσεις. Ενώ, αντίθετα η αλήθεια όλο και λάμπει.
Έπρεπε να βρεθή τρόπος να πιστεύση ο κόσμος, ότι ο Χριστός απέθανε και ετάφη και ανέστη. Μα να, σ’ αυτό μας βοηθούν οι εχθροί μας!
Και να πως: Εσφραγίσθη ο τάφος και ετέθη υπό φρουρήση! Μπορεί με τέτοιες συνθήκες να γίνη λοβιτούρα; Και να, με τέτοιες συνθήκες ευρίσκουν τον τάφο κενό! Δεν γίνεται – μόνο από αυτό – ολοφάνερο, ότι αναστήθηκε; Τί άλλη εξήγηση μπορείς να βρης, κάτω από τέτοιες συνθήκες; Το βλέπεις, πώς με τον δικό τους τρόπο βοηθούν οι εχθροί μας να λάμψη η αλήθεια;
2. Τον έκλεψαν! Λένε.
Πότε τον έκλεψαν; Το Σάββατο, που δεν τους επέτρεπαν ούτε να βγουν από το σπίτι τους; Και έστω τον νόμο του Θεού τον έγραψαν στα παλιά τους τα παπούτσια; Πώς ετόλμησαν να το σκεφθούν, να πάνε να κλέψουν εκείνο που φρουρούσε μια ολόκληρη κουστωδία; Και μάλιστα άνθρωποι τόσο δειλοί; Αλλά έστω και αυτό το έκαμαν! Για ποιό λόγο; Για να ειπούν, πώς αναστήθηκε; Φθάνει να ειπή κανείς ένα τέτοιο πράγμα; Με τί έπειθαν τον κόσμο, ότι πράγματι αναστήθηκε; Τί θα του έλεγαν; Με τί θα το απεδείκνυαν; Με τί μούτρα θα έστεκαν και θα μιλούσαν για ένα πεθαμένο; Με τί καρδιά; Με τί ελπίδα; Τί θα επερίμεναν; Ποιά ανταμοιβή; Την ευλογία του Θεού, που θα είχε οργισθή εναντίον τους;
3. Και με τί όπλα θα ξεκινούσαν για τέτοιο εγχείρημα;
• την σοφία και την ευγλωττία τους;
Ήσαν οι πιο αμόρφωτοι στον κόσμο!
• τον πλούτο τους;
Ήσαν ξυπόλυτοι!
• την ευγενική καταγωγή τους;
Ήσαν άνθρωποι απλοί, χωριάτες!
• τον αριθμό τους;
Ένδεκα ήσαν! Και κατατρομαγμένοι. Και ο αρχηγός τους έτρεμε μπροστά σε μια υπηρέτρια[6]!
______________ 4. Η κουστωδία
1. Για εκείνους που δεν ξέρουν, σημειώνομε ότι η κουστωδία ήταν ένα σώμα 16 τουλάχιστον λεγεωναρίων (= πεπειραμένων στρατιωτών), που είχαν συλλογικά την υποχρέωση να φυλάττουν ό,τι τους ανέθεταν. Για την εκτέλεση της υπηρεσίας τους εχωρίζοντο σε τέσσερες ομάδες, από τις οποίες εκοιμάτο η μία∙ και οι άλλες τρεις αγρυπνούσαν στο καθήκον τους. Αυτό το ώριζε μια παγία Ρωμαϊκή νομοθεσία, που προέβλεπε αυστηρότατες κυρώσεις για κάθε πλημμελή εκτέλεση του καθήκοντος, χωρίς να εξετάζη, αν είχε επέλθει βλάβη εξ αντικειμένου (= απώλεια του φρουρουμένου) ή όχι.
2. Η εκδοχή, ότι το σώμα του Ιησού το έκλεψαν από τον τάφο οι μαθητές Του, είναι η επίσημη εκδοχή των Εβραίων. Εκ πρώτης όψεως φαίνεται εύλογη. Μα δεν είναι. Για τους εξής λόγους:
• ο τάφος του Ιησού εφρουρείτο από κουστωδία∙
• ο τάφος είχε σφραγισθή∙
• η σφραγίδα κατεστράφη∙ και ο τάφος ανοίχθηκε∙
• ο νόμος ώριζε: ο στρατιώτης, που εκτελούσε πλημμελώς τα καθήκοντά του, έπρεπε να εκτελεσθή∙
• τα παραπτώματα ήσαν δέκα οκτώ∙
• μια περίπτωση ήταν, αν είχε για λίγο αποκοιμηθή∙
• μια άλλη, αν είχε για λίγο απομακρυνθή από τον τόπο του καθήκοντος.
• Για όλες τις παραβάσεις η ποινή ήταν: σταύρωση[7].
3. Με τέτοια νομοθεσία, και τέτοιες συνθήκες είναι ποτέ δυνατόν να αδιαφόρησαν και οι δέκα έξι στρατιώτες και να το έρριξαν στον ύπνο; Αυτό λογικά-δικαστικά δεν στέκει. Δημιουργεί πιο πολλά ερωτήματα από όσα λύνει. Φωνάζει, ότι πίσω από την εξήγηση αυτή κρύβεται κάποια σκοπιμότητα.
______________ 5. Για να φτιάξουν θρησκεία!
1. Έτσι λένε οι Εβραίοι; Τον έκλεψαν, για να ειπούν ότι αναστήθηκε∙ και να φτιάξουν θρησκεία!
Αλλά ας ιδούμε, πώς φτιάχνονται οι θρησκείες!
2. Το 1792 μέσα στην παραζάλη της Γαλλικής Επαναστάσεως, που κατάργησε με διάταγμα το Θεό και τον Χριστό, και αποφάσισε να φτιάξη δική της θρησκεία, ένας La Reveillere Lepeaux (Λα Ρεβεγιέρ Λεπώ) έφτιαξε μια δικής του έμπνευσης θρησκεία: την θρησκεία των θεοφιλανθρώπων.
Είχε από πίσω του όλον τον παντοδύναμον μηχανισμό της Γαλλικής Επανάστασης. Και άριστες συνθήκες, αφού ο λαός ήταν αγανακτισμένος κατά της φράγκικης φεουδαρχικής ιεραρχίας της Καθολικής Εκκλησίας και το έδαφος ήταν προετοιμασμένο από το έργο των Διαφωτιστών! Και ποιό το αποτέλεσμα; Παρ’ ότι η θρησκεία που επινοήθηκε ήταν λογοκρατική, γελούσαν οι πάντες με τα καμώματα του Λα Ρεβεγιέρ Λεπώ! Ακόμη και οι ηγέτες της Γαλλικής Επανάστασης!
Και εκείνος διαμαρτυρόταν!
- Δεν με βοηθείτε, όσο πρέπει! Το θέμα δεν πάει μπροστά! Μα γιατί ο Χριστός τα κατάφερε και εμείς δεν κάνομε τίποτε;
Τότε ένας ηγέτης της Γαλλικής Επανάστασης του είπε:
- Είναι πολύ απλό. Αν και συ θέλεις να επιτύχη το έργο σου, διάλεξε μια Παρασκευή. Και σταυρώσου. Και πέθανε στον σταυρό. Και μεις θα σε θάψωμε. Μόνο πρόσεξε, να αναστηθής την Κυριακή! Τότε, όλα θα πάνε καλά[8]!...
Μετά από λίγο οι εμπνεύσεις του Λα Ρεβεγιέρ Λεπώ διαλύθηκαν. Και το θυμόμαστε, μόνο για να γελάμε! Και όμως είχε άριστες προϋποθέσεις για να φτιάξη θρησκεία!
3. Δεν φτιάχνονται τόσο εύκολα οι θρησκείες. Και προ παντός δεν φτιάχνονται θρησκείες με συνεχείς διωγμούς.
Με διωγμούς και κυνηγήματα, λέγει ο άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος, ούτε τοίχο με πέτρες και λάσπη δεν μπορούμε να χτίσωμε! Μα οι απόστολοι με τέτοιους διωγμούς και με συνεχείς εξοντώσεις οικοδόμησαν Εκκλησίες και σε ολόκληρη την οικουμένη! Δεν μιλάω για Εκκλησίες-κτίρια!... Οικοδόμησαν Εκκλησίες από ανθρώπους με ψυχή και με φρόνημα ακατάβλητο∙ πράγμα πολύ δύσκολο!
Πώς με τέτοιες συνθήκες, έγινε τέτοιο πράγμα; Πώς επήρε τέτοια λαμπρή έκβαση το έργο τους; Δεν σου λέει τίποτε η έκβαση αυτή; Δεν το καταλαβαίνεις, ότι δεν θα εγίνετο τίποτε, αν δεν ήταν έργο της θείας δύναμης[9];
6. Υπάρχει πιο ανόητο επιχείρημα;
1. Μόλις ο τάφος ευρέθη κενός, ο Καϊάφας έδωκε την εξήγηση.
- Αυτό είναι έργο των μαθητών Του. Αυτοί επήγαν και έκλεψαν το σώμα του Ιησού. Κάποια στιγμή που είχαν αποκοιμηθή οι φρουροί.
2. Στο επιχείρημα αυτό απαντά ο άγιος Αυγουστίνος:
Τί λες, βρε ανόητε! Δεν βρήκες τίποτε καλλίτερο, να «τα μπαλώσης»;
Τόσο πολύ σου έφυγε το τσερβέλο; Τόσο πολύ βούλιαξες στον πάτο της κουτοπονηρίας; Ανθρώπους αποκοιμισμένους έχεις μάρτυρες; Ασφαλώς εσύ κοιμάσαι πιο πολύ! Αν εξάντλησες όλη την φαιά ουσία σου, και βρήκες τέτοια επιχειρήματα, συ πρέπει να κοιμάσαι ολόρθος! Αν οι στρατιώτες είχαν αποκοιμηθή, τί είδαν; Αν τους είδαν, πώς δεν τους έπιασαν; Και αν δεν είδαν, τί σόϊ μάρτυρες είναι[10];
______________ 7. Συμπέρασμα
1. Από όλα αυτά γίνεται φανερό ακόμη και στον πιο απλό άνθρωπο, ότι η εκδοχή των Εβραίων∙
• Δεν στηρίζεται σε καμμιά μαρτυρία.
• Είναι μια αυθαίρετη επινόηση.
Είναι ποτέ δυνατό να την δεχθή έντιμος και ευσυνείδητος δικαστικός ανακριτής;
Όλα γύρω από αυτήν οδηγούν στην υποψία, ότι πίσω από την εκδοχή αυτή κρύβεται κάποια πονηρή σκοπιμότητα.
2. Ο A.M. Ramsay, που θεωρείται ως ο μέγιστος αρχαιολόγος-ερευνητής του Α’ αιώνος μ.Χ. στον κόσμο, γράφει:
«Ο κενός τάφος είναι τόσο μεγάλο γεγονός, που δεν επιτρέπεται να το προσπεράσης έτσι «απλά» και «εύκολα».
Εγώ πιστεύω στην ανάσταση του Χριστού. Για πολλούς λόγους. Μα, σαν ιστορικός, κυρίως εξ αιτίας του κενού τάφου.
Και πιστεύω, γιατί είναι αδύνατο να εξηγήση κανείς με κάποιο διαφορετικό τρόπο, που θα πείθη λογικά, πώς ευρέθη ο τάφος του Ιησού κενός[11].
______________ γ. Η μαρτυρία των αποστόλων______________
1. Κάθε άνθρωπος, όταν του μιλάνε για ανάσταση νεκρών, όσο και αν είναι εύπιστος, δυσκολεύεται να δεχθή τέτοιες ιδέες.
Μα, αν συμβή και να του επιστήσουν την προσοχή, πως κινδυνεύει να πέση και θύμα απάτης, τότε σταυροκουμπώνεται! Και όσο κι αν είναι εύπιστος, γίνεται πιο δύσπιστος. Θυμηθήτε και τον άπιστο Θωμά! Και διερωτάται:
• Μήπως δεν αναστήθηκε ο Χριστός;
• Μήπως μας απατούν οι απόστολοι;
2. Πόσο εύκολο να οδηγηθή κανείς στις σκέψεις αυτές! Αλλά και τι τραγικό, να μην ξέρη να τις ξεδιαλύνη! Αφού
α. το ζήτημα, αν πιστεύω στην ανάσταση, είναι το πιο βασικό στην ζωή μας (βλ. εισαγωγή παρ. 3-4), και
β. ανάσταση νεκρού μπορεί να γίνη μόνο με την δύναμη του Θεού.
Για να βοηθηθούμε να τις ξεδιαλύνωμε, ας θυμηθούμε, ότι οι άνθρωποι συνήθως απατούν∙
• ή για χρήματα (= υλικά αγαθά),
• ή για ηδονές και απολαύσεις,
• ή για δόξες και τιμές.
3. Μπορούμε να υπαγάγωμε τους αποστόλους σε κάποια από αυτές τις κατηγορίες απατεώνων;
Λαχτάρησαν για χρήματα, για απολαύσεις, για τιμές; Πώς έζησαν; Πώς απέθαναν;
Αυτά μιλάνε πιο εύγλωττα και πιο πειστικά από τις εξυπνάδες των στοχαστών.
______________ 1. Η ειλικρίνειά τους
1. Όποιος ψάχνει για δόξες και τιμές, κρύβει τα ελαττώματά του, παρουσιάζει τις αρετές του και βρίζει τους άλλους. Έτσι εξυψώνεται.
Οι απόστολοι παρουσιάζουν όλα τους τα ελαττώματα. Μιλούν ήρεμα για τους εχθρούς τους με λόγια τιμητικά∙ δεν βρίζουν. Δεν κακολογούν κανένα!
2. Ο Πέτρος ήταν ο έξαρχος των αποστόλων. Πρωτοκορυφαίος. Μα δεν ευρίσκομε πουθενά στις άγιες Γραφές καμμιά εξιδανίκευση της προσωπικότητός του. Δεν πλάθεται για αυτόν κανένας φωτοστέφανος δόξης και αγιότητος. Αντίθετα, οι ελλείψεις του, οι αμαρτίες του, τα λάθη του, τα ελαττώματά του, όλα «στη φόρα» όλα στο χαρτί! για πάντα!
• Δεν κατάλαβε κάποτε μερικά λόγια του Χριστού. Ο Χριστός τον ωνόμασε «χοντροκέφαλο» (βλ. Ματθ.15,16)!
• Προσπάθησε να εμποδίση τον Ιησού, να μην πάη να σταυρωθή. Ο Χριστός τον απεκάλεσε «Σατανά» (Ματθ. 16,23)!
• Αρνήθηκε τον Χριστό από δειλία. Τον βλασφήμησε. Και τον «αναθεμάτισε» (Μάρκου 14,71, Ματθ. 26,74).
Όλα του τα μελανά σημεία – όντως μελανά – στο χαρτί!
3. Και αντίθετα, των εχθρών τους παρουσιάζουν όλα τα φωτεινά σημεία!
Περιγράφουν λεπτομερώς όλους τους ηθικούς προβληματισμούς του Ηρώδη (Μαρκ. 6,26, Λουκ. 18,23) του Πιλάτου (Ματθ. 27,15-26, Λουκ. 23,20, Ιωάν. 18,28-19,16), του Καϊάφα (Ιω. 11,50). Όποιος διαβάζει το Ευαγγέλιο αισθάνεται συμπάθεια για τους δυστυχείς αυτούς ηγέτες, που έχοντας καλή διάθεση δεν μπόρεσαν να ξεκαθαρίσουν μέσα τους ένα απλό πράγμα: ότι οι ηθικοί προβληματισμοί δεν αρκούν.
Οι απόστολοι δεν βρίζουν κανένα! Ούτε τον αχάριστο λαό∙ ούτε τους αρχιερείς∙ ούτε τους άρχοντες[12].
4. Κάτι ακόμη πιο σημαντικό. Δεν έχουν αγωνία να εξιδανικεύσουν το κέντρο του κηρύγματός τους, τον Ιησού Χριστό. Περιγράφουν με ρεαλισμό την αγωνία του Χριστού μπροστά στον θάνατο (Λουκ. 22,44). Με τον ίδιο όμως ρεαλισμό περιγράφουν και την όντως μεγαλειώδη γαλήνη και ηρεμία του αγίου Στεφάνου, την ώρα που τον ελιθοβολούσαν (Πραξ. 7,54-60). Ο Στέφανος φαίνεται πιο μεγαλειώδης από τον Χριστό! Αυτό δείχνει ότι:
• Γράφουν με οδηγό την ιστορία, όχι την καρδιά τους!
• Γράφουν αυτά που είδαν, όχι εκείνα που εμείς φανταζόμαστε ότι ποθούσαν!
Πόση ειλικρίνεια! Τι εκπληκτικά μοναδικό παράδειγμα! Μέσα σε ένα ατέρμονα ωκεανό περιπτώσεων, πού:
• οι φίλοι βλέπουν μόνο φωτεινά σημεία∙ και λιβανίζουν!
• οι εχθροί βλέπουν μόνο σκιερά σημεία∙ και υβρίζουν!
Τα σημεία αυτά είναι πολύ θετικά για τους αποστόλους. Δείχνουν ειλικρίνεια, που εμπνέει εμπιστοσύνη.
______________ 2. Τι εκέρδισαν• τι απόλαυσαν.
1. Οι άνθρωποι απατούν για κέρδη, οφέλη, απόλαυση, ηδονή, δόξα, τιμή, καλή και άνετη ζωή.
Τι από αυτά απόκτησαν οι απόστολοι στην ζωή τους;
Η απάντηση είναι: Φτώχεια. Πείνα. Ξύλο. Διωγμούς. Φυλακίσεις. Πίκρες. Βάσανα. Και επονείδιστο θάνατο.
2. Ο Απόστολος Παύλος γράφει:
«Ο Θεός εμάς τους αποστόλους μας έβαλε, σε όλη μας την ζωή να μοιάζουμε με καταδίκους σε θάνατο, που περιμένουν την εκτέλεση• σαν να είμαστε οι χειρότεροι άνθρωποι του κόσμου! Μέχρι την στιγμή αυτή δεν έχομε όχι να διασκεδάσωμε, αλλά ούτε να φάμε. ούτε να πιούμε, ούτε να ντυθούμε! Έχομε καταντήσει καρπαζοεισπράκτορες. Τρέχομε από τόπο σε τόπο. Και ζούμε με τον ιδρώτα μας. Με τον κόπο των χειρών μας. Μας βρίζουν. Μας κατατρέχουν. Μας βλασφημούν. Καταντήσαμε τα σκουπίδια του κόσμου. Ζούμε με την κοινή καταφρόνηση όλων. Σαν να είμαστε καθάρματα» (Α’ Κορινθ. 4,9-13)!
Κάπως έτσι έζησαν οι απόστολοι, που επήγαν να κηρύξουν το Ευαγγέλιο στα πολιτισμένα μέρη του ελληνορωμαϊκού κόσμου!
Εκείνοι που επήγαν στην Σκυθία, στην Αιθιοπία και στις Ινδίες, πόσο χειρότερο θα υπέφεραν!
Δεν είναι υπερβολή να ειπούμε: Έζησαν σαν σκυλιά!
3. Και πώς απέθαναν; Σαν κακούργοι!
Όλοι με οικτρό θάνατο. Και όλοι προτίμησαν τον θάνατο, παρά να αρνηθούν την πίστη τους: Ότι ο Χριστός είναι ο Θεός. Ότι σταυρώθηκε για μας. Ότι ετάφη. Ότι ανέστη εκ νεκρών. Ότι κάθεται εκ δεξιών του Πατρός . Ότι θα έλθη πάλι, να κρίνη ζώντας και νεκρούς.
Αρκούσε να αρνηθούν αυτήν την πίστη, όχι μόνο για να γλυτώσουν τον θάνατο, αλλά και να ζήσουν ζωή ανέσεως και χαράς. Μα όλοι προτίμησαν τον θάνατο. Όλοι!
Και τι θάνατο;
• Τον Πέτρο• τον εσταύρωσαν!
• Τον Ανδρέα• τον εσταύρωσαν.
• Τον Ματθαίο• τον έκαυσαν ζωντανό σε ένα καμίνι.
• Τον Ιάκωβο• τον έσφαξαν με μαχαίρι.
• Τον Σίμωνα• τον Ζηλωτή τον εσταύρωσαν.
• Τον Φίλιππο• τον εκρέμασαν ανάποδα.
• Τον Ιάκωβο τον του Ζεβεδαίου• τον έσφαξαν.
• Τον Βαρθολομαίο• τον εσταύρωσαν.
• Τον Ιούδα τον Θαδδαίο• τον εσκότωσαν με τόξα.
• Τον Θωμά• τον εσκότωσαν στο σημάδι με τόξα.
• Τον Ματθία• απέθανε από βασανιστήρια.
Ο μόνος που πέθανε φυσικό θάνατο είναι ο ευαγγελιστής Ιωάννης ο Θεολόγος.
Και απέθαναν όλοι ήρεμα.
• Χωρίς να ζητούν εκδίκηση.
• Χωρίς να υψώνουν τις γροθιές τους, εναντίον των βασανιστών τους.
• Χωρίς να καταρώνται.
Αντίθετα.
Συγχωρούσαν ολοψύχως τους εκτελεστές τους.
Και προσεύχονται για αυτούς, γεμάτοι αγάπη.
Γράφει ο μεγάλος Γάλλος Χριστιανός Φιλόσοφος Βλ. Πασκάλ:
Je crois volontiers les histoires, dont les témoins se font égorgés! Δηλ. αποδέχομαι άνετα τα γεγονότα εκείνα, για τα οποία, εκείνοι που τα είδαν, δέχθηκαν να πεθάνουν με μαρτυρικό θάνατο.
4. Και γιατί επροτίμησαν να πεθάνουν;
Για να μην προδώσουν την αλήθεια, που τους εφανέρωσε ο Χριστός. Για να φτάσουν στο βραβείο της «άνω κλήσεως», δηλ. στην αιώνια ζωή στην βασιλεία του Θεού.
Με επίγεια κριτήρια κοντά στο Χριστό οι απόστολοι εκέρδισαν:
• ατιμία και καταφρόνηση•
• κατατρεγμούς και ξυλοδαρμούς•
• ταλαιπωρίες και στερήσεις•
• επώδυνο και επονείδιστο θάνατο!
Αν δεν εμπιστευθούμε στους αποστόλους, σε ποιόν θα εμπιστευθούμε;
Άραγε θα εύρωμε, όσο και να ψάξωμε, άλλον άνθρωπο με τόση ειλικρίνεια και φιλαλήθεια, όσο οι άγιοι απόστολοι;
______________ 3. Τι κρύβεται από πίσω.
1. Ναι, θα ειπή κανείς, είναι βέβαιο, οι απόστολοι έζησαν σαν σκυλιά. Και πέθαναν σαν κακούργοι.
Μα συμφώνησαν! Και τα έγραψαν, όπως συμφώνησαν! Για – ποιος ξέρει τι συμφέροντα και υπολογισμούς!
Αντί για κάθε άλλη απάντηση, ας ιδούμε τι λέγει ο περίφημος Γάλλος μαθηματικός και φιλόσοφος Βλ. Πασκάλ:
«Η άποψη, ότι οι απόστολοι με αυτά που γράφουν στα ευαγγέλια μας απατούν, είναι πολύ ανόητη».
Ας προσπαθήσωμε να ιδούμε, που οδηγεί η σκέψη ότι οι δώδεκα απόστολοι, όταν ο Χριστός σταυρώθηκε και ετάφη, συσκέφθηκαν και αποφάσισαν να λένε ότι ο Χριστός αναστήθηκε!
2. Ένα τέτοιο πράγμα πρώτα από όλα θα εσήμαινε, ότι επήραν την απόφαση να τινάξουν στον αέρα όλες τις θεμελιώδεις κοσμικές και θρησκευτικές αρχές του παλαιού κόσμου!
Μα η ψυχή του ανθρώπου είναι σε φοβερό βαθμό ασταθής. Ταλαντεύεται. Δυσπιστεί. Αμφιβάλλει για όλα. Είναι εύκολο – μας λέει η πείρα – να κλονίση κανείς ακόμη και τον πιο σταθερό άνθρωπο. Αρκούν δύο υποσχέσεις. Αρκούν δύο υψηλής περιωπής δώρα.
Και μην ξεχνάμε, πως στην περίπτωση αυτή, έστω ένας και αν υπέκυπτε σ’ αυτούς τους τόσο δυνατούς πειρασμούς, έστω ένας μόνο αν δεν άντεχε στα ακόμη πιο ισχυρά επιχειρήματα των αντιπάλων τους (δηλ. στην απειλή για βασανιστήρια, φυλακή και θάνατο!), ολόκληρο το οικοδόμημά τους κατέρρεε.
Μα κανείς δεν εκάμφθη. Γιατί δεν εκήρυτταν ιδέες, αλλά γεγονότα, με προεκτάσεις για όλη την αιωνιότητα.
3. Σε συμφωνίες για κέρδη, μπορεί να βρεθούν άνθρωποι που να εμμένουν! Μα σε συμφωνίες, που οδηγούν σε καταστροφή, δεν εμμένει κανείς!… Το μαρτύριο είναι πολύ πικρό! Οι μάρτυρες δεν ήσαν μόνο δώδεκα, αλλά εκατομμύρια!
Και μαρτυρία της πείρας του παρελθόντος (χιλιάδες χρόνια!…) είναι αδυσώπητη. Και μας λέει:
Μέχρι σήμερα δεν ευρέθησαν πουθενά δυο άνθρωποι, που να συμφώνησαν να πεθάνουν για ένα ψέμα, χωρίς μετά από λίγο να αλλάξουν γνώμη.
Πικρός ο θάνατος, ο χωρίς ελπίδα.
Γράφει ο διάσημος αμερικανός νομικός Simon Greenleaf (Σίμων Γκρήνληφ), καθηγητής στο πανεπιστήμιο του Χάρβαντ, που η ειδικότητά του ήταν: πώς πρέπει να συγκεντρώνουν οι δικαστικοί μαρτυρίες και ενδείξεις, και πώς να τις αξιολογούν, αν είναι σωστές ή όχι:
«Σε καμμιά διήγηση ηρωϊκών πολεμικών κατορθωμάτων της παγκόσμιας ιστορίας δεν θα μπορέση κανείς να βρη παραδείγματα τέτοιας ηρωϊκής εμμονής σε αρχές, τέτοια υπομονή, και τέτοιον ανδρισμό.
Στους αποστόλους εδόθησαν χίλιες δυο αφορμές και ευκαιρίες «να πιαστούν» και να αναθεωρήσουν τις βασικές αρχές του «πιστεύω» τους. Μα δεν έκαμαν ποτέ[13].
4. Μετά από όλα αυτά είναι δυνατό ποτέ να ειπούμε, ότι οι απόστολοι είναι αυτουργοί απάτης;
Λογικά και ιστορικο-δικαστικά τέτοια εκδοχή δεν στέκει!
Μήπως όμως είναι θύματα απάτης;
___ Β’ ΜΗΠΩΣ ΑΠΑΤΗΘΗΚΑΝ ΟΙ ΑΠΟΣΤΟΛΟΙ;______________
Πότε και σε τι απατώμεθα
1. Οι άνθρωποι μπορεί εύκολα να απατηθούν, σε ό,τι σχέση με τον νου και την καρδιά, δηλαδή:
• σε ιδέες φιλοσοφικές ή πολιτικοκοινωνικές•
• σε ιδέες και απόψεις γύρω από την θρησκεία.
Μα πολύ δύσκολα μπορεί να απατηθούν σε ό,τι έχει σχέση με τις εμπειρίες των αισθήσεων. Γιατί και όταν ακόμη υπάρξη κάποια ανάμιξη εμπειρίας και συναισθημάτων που οδηγεί σε παραίσθηση ή ψευδαίσθηση (δηλ. σε λανθασμένη αντίληψη για την εμπειρία κάποιας αίσθησης),
το πράγμα ελέγχεται και ξεδιαλύνεται με σταθερούς κανόνες και επιστημονικές αρχές.
2. Ας ειπούμε, λοιπόν, ότι οι μαθητές του Χριστού έπεσαν θύματα• ότι απατήθηκαν!
Γεννάται το ερώτημα: Από ποιόν; Από τι;
Στα ερωτήματα αυτά δίδονται οι εξής απαντήσεις:
α. από τον Χριστό που είχε πάθει νεκροφάνεια•
β. από δικές τους παραισθήσεις-ψευδαισθήσεις•
γ. από ένα τυχαίο λάθος τους!
Ας ασχοληθούμε λοιπόν με τις τρεις αυτές θεωρίες να ιδούμε: Στέκουν; Αντέχουν στο φως;
______________ Α’ Η Θεωρία της νεκροφάνειας______________
______________ α. Θεωρία.
1. Η θεωρία αυτή αποτελεί επινόηση του Γερμανού πάστορα (Καρόλου Ερρίκου Γεωργίου Βεντουρίνι). Ο Venturini εξέδωκε μεταξύ 1800-1802 μια τρίτομη μυθιστορηματική βιογραφία του Ιησού υπό τον τίτλο Natürliche Geschichte des grossen Propheten von Nazareth (η αληθινή ιστορία του μεγάλου προφήτη της Ναζαρέτ) [14].
2. Ο Βεντουρίνι γράφει ότι:
Ο Χριστός στον Σταυρό δεν είχε πράγματι πεθάνει. Απλώς είχε χάσει τις αισθήσεις του. Είχε πάθει νεκροφάνεια. Από εξάντληση. Και από απώλεια αίματος. Όμως όλοι γύρω του επίστευσαν ότι απέθανε και τον εκήδευσαν. Μα στον τάφο ο Ιησούς συνήλθε. Χάρις στην αγαθή επίδραση της δροσιάς του τάφου και της … σμυρναλόης. Εκύλισε τον λίθο. Εβγήκε από τον τάφο. Εβάδισε. Επήγε και ευρήκε τους μαθητές Του. Και … «τους έκαμε», πώς αναστήθηκε! Εκείνοι Τον επίστευσαν. Ο Χριστός, όταν είδε πως είχε κάμει καλά την δουλειά Του, εξαφανίστηκε. Επήγε και εκρύβη στο μοναστήρι των Εσσαίων στο Κουμράν! Και άφησε τους μαθητάς Του να δέρνωνται με την ιδέα, πώς είχε αναστηθή και αναληφθή στον ουρανό!
______________ β. Λογική θεώρηση της θεωρίας
1. Πολύ «έξυπνη» η θεωρία αυτή! Και μάλιστα για την εποχή του ρομαντισμού, που έκανε τους ανθρώπους να ζουν με νοσηρές φαντασιώσεις! Είναι φανερό, πώς είναι επινόηση ανθρώπου, που επίστευε ότι όλοι γύρω του ήταν βλάκες. Γιατί ακόμη και τότε (1800-1802) σημασία της έδωκαν μόνο ανεγκέφαλοι (= βλάκες).
Αυτό φαίνεται και από το παράδειγμα του Δ.Φ. Στράους. Ο Φιλόσοφος αυτός, παρ’ ότι σκεπτικιστής, σεβόμενος τον εαυτό του απέρριψε την θεωρία του Βεντουρίνι σαν παράλογη, σαν αντίθετη στον ορθό λόγο.
Παρ’ ότι ο Δ.Φ.Στράους (1808-1874) ΔΕΝ επίστευε για την θεωρία του Βεντουρίνι γράφει:
«Είναι αδύνατο άνθρωπος μισοπεθαμένος να βγη από τον τάφο! Πώς να το κατόρθωνε, αφού μόλις θα έστεκε στα πόδια του;
Μα έστω, ότι ο Χριστός είχε πράγματι πάθει νεκροφάνεια, και ότι συνήλθε στον τάφο! Μόνο για να σταθή στα πόδια του, μετά από όσα είχε πάθει, χρειαζόταν ένα σωρό φάρμακα δυναμωτικά, επιδέσμους, ιατρική περίθαλψη! είναι ποτέ δυνατό μετά από τόσα πάθη και τόση εξάντληση να μπόρεσε να αποκυλίση τον λίθο; Ένα λίθο που δυο νέες γυναίκες δεν είχαν την δύναμη να τον μετακινήσουν!
Μα έστω! Ας το παραδεχθούμε, ότι και με τέτοιες συνθήκες το κατάφερε να συρθή μέχρι το σπίτι, όπου ήσαν οι μαθητές συνηγμένοι δια τον φόβο των ιουδαίων. Πώς αντί για οίκτο προκάλεσε τόσο θαυμασμό, ώστε να πιστεύσουν ότι είχε νικήσει τον θάνατο;
Μια τέτοια εμφάνιση, το φυσικό ήταν ότι θα έσβηνε κάθε καλή εντύπωση, που τυχόν θα διατηρούσαν από την επικοινωνία μαζί Του κατά το διάστημα της ζωής Του.
Μια τέτοια επικοινωνία το πολύ-πολύ θα τους ωδηγούσε σ’ ένα βαθύ αίσθημα οίκτου και συμπόνιας. Μα τότε και επ’ ουδενί λόγω δεν θα τους έκανε να νοιώσουν την ανάγκη να Τον προσκυνήσουν σαν Θεό, σαν Κύριο της ζωής και του θανάτου»[15].
2. Με άλλα λόγια, ο Στράους διεκήρυξε, ότι ο άνθρωπος που σέβεται τον εαυτό του σαν ον λογικό, δεν μπορεί να αποδεχθή μια τέτοια ανόητη θεωρία. Γιατί δεν στέκει λογικά.
Και όμως το βιβλίο του Βεντουρίνι διαβάστηκε πολύ! Γιατί; Γιατί πολλοί άνθρωποι ψάχνουν για μαλακό μαξιλαράκι. Να κοιμίζουν την συνείδηση τους, να μην τους ελέγχει για τα έργα τους.
______________ γ. Ιατρική θεώρηση της θεωρίας.
Σήμερα τα πράγματα είναι πιο πολύ ξεκαθαρισμένα από ό,τι εφαντάζετο ο Στράους. Γιατί έχει αποδειχθή ιατρικά, ότι περίπτωση νεκροφάνειας ΑΠΟΚΛΕΙΕΤΑΙ.
Ας ιδούμε λοιπόν:
• Πώς εσταυρώθη ο Χριστός.
• Πώς απέθανε ο Χριστός στον Σταυρό.
• Πώς επιστοποιήθη, ότι ο Χριστός είχε πράγματι πεθάνει στον Σταυρό.
______________ 1. Πώς εσταυρώθη ο Χριστός.
1. Ο Χριστός δεν «έπαθε νεκροφάνεια , ενώ εκοιμάτο ήσυχος στο «κρεβατάκι» Του. Οι τελευταίες Του ημέρες ήσαν ημέρες αφορήτου ψυχικού και σωματικού πόνου. Και τρομερά εξαντλητικές. Ακόμη και για τον πιο ρωμαλέο οργανισμό.
2. Τις δυο τελευταίες ημέρες ο Ιησούς δεν αναπαύθηκε καθόλου, ούτε για μια στιγμή. Και ψυχολογικά καταπονήθηκε τόσο, ώστε Του παρουσιάσθη το σπανιώτατο φαινόμενο της αιμαθιδρωσίας. Ενώ προσευχόταν στο Όρος των Ελαιών «εγένετο εν αγωνία» και εγένετο ο ιδρώς αυτού ωσεί θρόμβοι αίματος καταβαίνοντες επί την γην» (Λουκ. 22,44). Το φαινόμενο είναι ιατρικά τεκμηριωμένο, προϋποθέτει ασύλληπτο στην διάνοια εσωτερικό πόνο και επιφέρει ολοσχερή εξάντληση.
3. Ακολούθησε ένα απίθανης βιαιότητας και μοχθηρίας διήμερο μαρτύριο (εμπτυσμοί, ραπίσματα, κολαφίσματα, γρονθοκοπήματα, κ.ά.), από ανθρώπους που μ’ αυτά ενόμιζαν «λατρείαν προσφέρειν τω Θεώ» (Ιωάν. 16,2). Με κορύφωση το φραγγέλιο.
4. Το φραγγέλιο ήταν ένα σατανικής επινόησης μαστίγιο. Αποτελείτο από πολλά λουρίδια πέτσινα στα άκρα των οποίων είχαν προσδεθή αιχμηρά σιδερένια αγγίστρια, που σε κάθε χτύπημα κυριολεκτικά εξέσχιζαν τις σάρκες του τιμωρουμένου, σε βαθμό που να φαίνωνται τα κόκκαλά του! Η φραγγέλωση εγίνετο με τρόπο που να «πιάνη» όλη την έκταση του σώματος από τους ώμους μέχρι τα γόνατα.
5. Με το φραγγέλιο δεν προσεφέρετο καμμιά απολύτως ιατρική βοήθεια. Έτσι οι συνέπειες της φραγγελώσεως, όχι μόνο παρέμεναν, αλλά και επολλαπλασιάζοντο. Γι’ αυτό στάθηκε αδύνατο στον Χριστό να βαστάση τον σταυρό Του. Και ηγγάρευσαν τον Σίμωνα τον Κυρηναίον, ίνα άρη αυτόν (Ματθ. 27,32).
6. Επακολούθησε η σταύρωση του Ιησού Χριστού κατά το ρωμαϊκό σύστημα• δηλ. τον εκάρφωσαν σε σταυρό σχήματος + (Οι σταυροί των ρωμαίων ήσαν συνήθως σχήματος Τα ή + ή Χ). Οι Πέρσες εκρεμούσαν τους καταδίκους δεμένους από τα χέρια σε ένα σταυρό, που ήταν ένας απλός στύλος. Έχει σήμερα διαπιστωθή ότι τα καρφιά στα χέρια του καταδίκου ενεπηγνύοντο στον καρπό και όχι στην παλάμη, ώστε άντεχαν να βαστάζουν το βάρος του εσταυρωμένου, χωρίς να σπάζουν τα κόκκαλά του.
______________ 2.Πώς απέθανε ο Χριστός στον Σταυρό
1. Παίρνομε για οδηγό τον καθηγητή Σπ. Μακρή[16]. Γράφει:
«Το αν ο Χριστός απέθανε απάνω στο σταυρό είναι θέμα που έχει απόλυτη συνάφεια με την επιστήμη της ιατρικής. Γιατί αυτή μελετάει την φύση και τις συνέπειες όλων των σωματικών κακώσεων που επιφέρουν την βαθμιαία κατάρρευση των ζωτικών λειτουργιών του σώματος, και αυτή διαπιστώνει, αν έχη επέλθει ο θάνατος.
Αξίζει, λοιπόν, πρώτα από όλα να επισημανθή το ότι: για πρώτη φορά στην ιστορία αμφισβητήθηκε, αν ο Χριστός είχε πεθάνει επάνω στον Σταυρό κατά τον 17ο αιώνα. Και αυτό γιατί τότε, τουλάχιστον στην Ευρώπη, δεν υπήρχαν πια άνθρωποι, που να είχαν κατά κάποιο τρόπο αποκτήσει κάποια – έστω και ελάχιστη – εμπειρία για το πώς πέθαινε ο κατάδικος στον Σταυρό. Έτσι φαντάστηκαν, ότι ο θάνατος επήρχετο από αιμορραγία, από απώλεια αίματος και δυνάμεων.
Μα σήμερα είναι πια γνωστό και τεκμηριωμένο ιατρικά, ότι ο θάνατος στον Σταυρό επήρχετο από ασφυξία».
2. Αυτό ετεκμηριώθη ως εξής:
α. Κατά την διάρκεια του Α’ Παγκοσμίου πολέμου (1914-1918) οι Γερμανοί έκαμαν χρήση μιας πειθαρχικής ποινής, που την ωνόμαζαν Aufbinden (= ανάρτηση). Έδεναν και εκρεμούσαν τον κατάδικο σε ένα στύλο από τα χέρια, ώστε να μην πατούν τα πόδια του στην γη.
β. Στη θέση αυτή, το βάρος του σώματος τραβούσε ολόκληρο τον άνθρωπο προς τα κάτω. Εσφίγγετο τόσο πολύ το στήθος, ώστε να διακόπτεται η λειτουργία της αναπνοής. Για να αποκαταστήση την αναπνοή του ο κατάδικος έπρεπε – εντείνοντας όλες τις δυνάμεις των βραχιόνων – να ανυψωθή τόσο, ώστε να ελευθερωθή τουλάχιστον η λειτουργία των πνευμόνων. Στην προσπάθεια του να κρατηθή όσο το δυνατόν μακρότερο χρονικό διάστημα ανυψωμένος, κατέβαλλε τόση προσπάθεια, ώστε από την εξάντληση έρρεε ποταμηδόν από όλο του το σώμα ιδρώτας. Κάτω από τα πόδια των «αναρτημένων» εδημιουργείτο μια κατά κυριολεξία λίμνη από ιδρώτα!
γ. Η μελέτη των περιστατικών και συμπτωμάτων, κάτω από τα οποία απέθνησκαν οι «αναρτημένοι», ωδήγησε τους ιατρούς στα εξής συμπεράσματα:
• Ακόμη και στην περίπτωση που ο «αναρτημένος» είχε υπεράνθρωπη δύναμη και είχε επιδείξει ανάλογες αθλητικές επιδόσεις, οι δυνάμεις του εξαντλούντο πολύ γρήγορα.
• Οι κινήσεις που χρειάζονται για να ανυψωθή το κορμί του σταυρωμένου για να μπορέση να αναπνεύση απέβαιναν όλο και πιο εξαντλητικές και επώδυνες.
• Τελικά ο κατάδικος δεν κατώρθωνε να ανυψωθή, όσο απαιτείτο για την αναπνοή, και έτσι μετά 3-6 λεπτά επήρχετο θάνατος από ασφυξία.
• Το κάρφωμα στο σταυρό έκανε το μαρτύριο ολίγο πιο οδυνηρό στην αρχή• αλλά επέφερε σε πιο σύντομο χρόνο την πλήρη εξάντληση και άρα τον θάνατο. Από αυτό συμπεραίνομε, ότι το κάρφωμα στον σταυρό (που εφάρμοζαν οι Ρωμαίοι) ήταν φιλανθρωπότερη μορφή σταυρώσεως από την πρόσδεση στον σταυρό (που εφάρμοζαν οι Πέρσες και οι Γερμανοί).
δ. Οι Ρωμαίο εθεωρούσαν την σταύρωση σαν το πιο απάνθρωπο και φρικώδες μέσο εκτελέσεως (Deterrimum et crudelissimum supplicium).
3. Ο Χριστός εξ αιτίας της εξάντλησής Του, που είχε προηγηθή, έμεινε στον σταυρό μόνο τρεις ώρες. Το χρονικό αυτό διάστημα ήταν ασυνήθιστα μικρό. Και έκαμε τον ηγεμόνα Πόντιο Πιλάτο να απορή, πώς ο Χριστός είχε τόσο γρήγορα πεθάνει (Μαρκ. 15,44)! Αυτή είναι η εξήγηση που μας δίνει η ιατρική επιστήμη. Ο Ιησούς απέθανε από ασφυξία. Μα επειδή ο Ίδιος το ηθέλησε.
• Σήμερα δεν υπάρχει πια ιατρικά καμμιά αμφιβολία, ότι οι κατάδικοι στον σταυρό απέθνησκαν από ασφυξία.
• Έχει τεκμηριωθή ιατρικά, ότι και μετά από εξάντληση και λιποθυμία, ο από ασφυξία θάνατος δεν ανακόπτεται.
• Οι σταυρωμένοι πέθαιναν από ασφυξία. Σε όλες ανεξαιρέτως τις περιπτώσεις.
______________ 3. Πώς επιστοποιήθη ότι ο Χριστός είχε πράγματι πεθάνει στον Σταυρό.
Ο θάνατος του Χριστού στον Σταυρό επιστοποιήθη. Και μάλιστα με ιατρικά έγκυρο τρόπο. Ιδού πως:
1. Οι Ρωμαίοι λεγεωνάριοι (= στρατιώτες), επαγγελματίες σκληρών τιμωριών, ήξεραν πότε ένας τιμωρημένος είναι λιποθυμισμένος και πότε πραγματικά πεθαμένος. Παρακολουθούσαν άγρυπνα την καλή εκτέλεση των ποινών. Γιατί ο νόμος ώριζε σαφώς, ότι αν ο αρμόδιος στρατιώτης επιστοποιούσε θάνατο που δεν είχε επέλθει πράγματι, καταδικαζόταν σε σταύρωση, λόγω κακής εκτελέσεως του καθήκοντός του.
2. Όταν οι στρατιώτες είχαν κάποιο λόγο να τελειώνουν γρήγορα με τις εκτελέσεις αυτές, χτυπούσαν τα σκέλη των καταδικασμένων με ένα σιδερένιο λοστό και τους ετσάκιζαν τα οστά των μηρών και των κνημών. Μετά από αυτό ο σταυρωμένος παρέλυε εντελώς και ο από ασφυξία θάνατος επακολουθούσε σε ελάχιστα λεπτά. Η μέθοδος αυτή (επισπεύσεως του θανάτου!) εφαρμόσθηκε στους δύο ληστές, που είχαν σταυρωθή μαζί με τον Κύριο.
3. Προκειμένου περί του Ιησού, ο αρμόδιος στρατιώτης θέλοντας να πεισθή, ότι είχε πράγματι πεθάνει, «λόγχη την πλευράν αυτού ένυξε• και ευθέως εξήλθε αίμα ύδωρ». Ο Ευαγγελιστής Ιωάννης που έτυχε να είναι τότε κοντά στον Σταυρό, μας πληροφορεί ότι αυτό το είδε με τα μάτια του. «Και ο εωρακώς μεμαρτύρηκε και αληθινή εστίν η μαρτυρία αυτού» (Ιωάν. 19,35).
Σήμερα είναι ιατρικά βέβαιο ότι:
• το Αίμα και το Ύδωρ είναι ένα υγρό που δημιουργείται στον χώρο του άνω διαφράγματος λίγη ώρα μετά τον βιολογικό θάνατο του ανθρώπου. Συνεπώς η εκροή υγρού αυτού μαρτυρεί ότι ο βιολογικός θάνατος του Ιησού είχε επέλθει.
• από την πληγή αυτή εμπήκε στον χώρο του άνω διαφράγματος ατμοσφαιρικός αέρας, που, όταν περάση εκεί επιφέρει ακαριαία τον θάνατο (πνευμονοθώρακας).
______________ δ. Συμπέρασμα
Μετά από αυτά, κάθε κουβέντα για νεκροφάνεια του Ιησού δεν είναι παρά αντιεπιστημονικές φλυαρίες.
Όμως το βιβλίο αυτό του Βεντουρίνι επραγματοποίησε πολλές εκδόσεις! Το εδιάβασαν εκατοντάδες χιλιάδες άνθρωποι! Και τους διέλυσε πνευματικά!
______________ Β’ Η θεωρία των ψευδαισθήσεων______________
______________ α. Η θεωρία
1. Σύμφωνα με την θεωρία αυτή, οι μυροφόρες γυναίκες έπεσαν θύματα παραίσθησης ή ψευδαίσθησης. Από την συγκινησιακή τους φόρτιση κατάντησαν σε φαντασιώσεις και αυταπάτες. Νόμισαν πως κάτι είδαν, χωρίς να ιδούν.
Έτσι έπλασαν τον μύθο της αναστάσεως. Επηρέασαν τους μαθητές με τα λόγια τους. Και άρχισαν να έχουν και εκείνοι τις ίδιες ψευδαισθήσεις!
Να λοιπόν το ερώτημα:
Απατήθηκαν οι μαθητές;
Έπεσαν θύματα παραίσθησης ή ψευδαίσθησης;
2. Αλλά τί είναι οι παραισθήσεις ή ψευδαισθήσεις;
Οι ψευδαισθήσεις, οι παραισθήσεις και οι φαντασιώσεις είναι ένα θέμα που σήμερα η ιατρική επιστήμη το έχει μελετήσει εξαντλητικά, χρόνια πολλά, και σε πολλές χιλιάδες περιπτώσεις.
Ας ιδούμε τα πορίσματά της:
α. ψευδαισθήσεις μπορεί να έχουν άνθρωποι μιας ωρισμένης κατηγορίας που έχουν προδιάθεση για αυτές.
β. οι ψευδαισθήσεις τους αποτελούν προέκταση διαθέσεων και επιθυμιών τους των οποίων επιθυμούν πολύ την πραγματοποίηση.
γ. όταν πολλά άτομα επιρρεπή σε ψευδαισθήσεις έχουν μια ταυτόχρονη ψευδαίσθηση, η ψευδαίσθηση τους έχει στον καθένα διαφορετικό περιεχόμενο.
δ. οι ψευδαισθήσεις επέρχονται κάτω από συνθήκες (τόπο, χρόνο, περιστάσεις) που δημιουργούν προδιάθεση και υποβάλλουν τον άνθρωπο.
ε. όταν επαναλαμβάνονται, παρουσιάζονται μετά από πολύ χρονικό διάστημα.
β. Έπεσαν οι μαθητές θύματα ψευδαισθήσεων;
Ας ιδούμε τώρα, αν μπορεί να εφαρμοσθούν αυτά στους μαθητές, για να μπορέσωμε να συμπεράνωμε, αν είναι δυνατόν να είναι η πίστη, στην ανάσταση του Χριστού καρπός ψευδαισθήσεων.
1. Οι μαθητές δεν είχαν καμμιά σχετική προδιάθεση. Πριν ιδούν οι ίδιοι τον Χριστό, τους είχαν ειπεί άλλοι ότι Τον είδαν, και εκείνοι δεν τους επίστευαν. Γι’ αυτό και ο Κύριος τους ήλεγξε την απιστία αυτών και σκληροκαρδία, ότι τοις θεασαμένοις αυτόν εγηγερμένον ουκ επίστευσαν (Μαρκ. 16,14)!
Άρα οι μαθητές όχι μόνο δεν είχαν σχετική προδιάθεση, αλλά ήσαν και αρνητικά προδιατεθειμένοι!
2. Ψυχολογική ανάλυση των μαθητών δείχνει ότι δεν ήσαν καθόλου επιρρεπείς σε ψευδαισθήσεις. Ούτε ο Ματθαίος ο τελώνης, ούτε ο Θωμάς, που έδειξε τόση δυσπιστία και πόσο σκεπτικισμό. Ούτε ο Πέτρος, που ήταν πάντοτε τόσο τρομερά ρεαλιστής, ώστε να βλέπη την μεταμόρφωση και η πρώτη του αντίδραση να ήταν ότι, για να μείνη κανείς στο Θαβώρ με οποιεσδήποτε συνθήκες, χρειάζεται κατάλυμα, σκηνές!
3. Οι εντυπώσεις των μαθητών του Χριστού από της εμφανίσεως του Χριστού ήσαν πάντοτε οι ίδιες σε όλους, παρ’ ότι έγιναν πολλές φορές και ήσαν πολλά πρόσωπα την κάθε φορά παρόντα (2,11,100 και 500 πρόσωπα ταυτόχρονα!). Είναι ποτέ δυνατόν και οι 11 μαθητές και οι 500 να ανήκαν στον ίδιο τύπο ανθρώπου που έχει προδιάθεση για ψευδαισθήσεις, ώστε να ιδούν απολύτως τα ίδια πράγματα; Και θυμηθήτε ότι
• ιατρικά είναι βέβαιο, ότι οι ψευδαισθήσεις είναι διαφορετικές σε κάθε άνθρωπο με διαφορετικό χαρακτήρα∙
• σήμερα είναι ιατρικά βέβαιο, ότι οι μαθητές είχαν πολύ διαφορετικό ψυχολογικό χαρακτήρα ο καθένας! Οι χαρακτήρες των μαθητών του Χριστού αποτελούν ένα φάσμα, που καλύπτει όλους τους ψυχολογικούς τύπους των ανθρώπων.
Και όμως όλοι οι μαθητές είχαν τις ίδιες πάντοτε εντυπώσεις από τις εμφανίσεις του Χριστού, πράγμα που ιατρικά-επιστημονικά δεν επιτρέπει να λέμε ότι είναι δυνατόν οι εμπειρίες τους αυτές να ήσαν ψευδαισθήσεις.
4. Ως προς τις συνθήκες (χώρο, χρόνο, περιστάσεις) πρέπει να μη λησμονούμε ποτέ, ότι οι εμφανίσεις του Χριστού γίνονται σε τόπους που δεν ευνοούν καθόλου ψευδαισθήσεις:
• στον δρόμο προς Εμμαούς,
• σε ένα κήπο,
• σε ένα χωράφι,
• στην λίμνη Γεννησαρέτ,
• μεσημέρι,
• απόγευμα,
• ενώ εκείνοι περιπατούν συνομιλώντας,
• ενώ ψαρεύουν αμέριμνοι,
• τους αναλύει επί ώρες την αγία Γραφή,
• τους ψήνει ψάρια στα κάρβουνα,
• τρώει μπροστά τους ψάρι και κερήθρα με μέλι,
• τους ελέγχει,
• τους επιτιμά,
• τους κάνει ψυχρολουσία,
• τους κάνει να αισθάνωνται άσχημα!
5. Οι ψευδαισθήσεις
• ή επαναλαμβάνονται σε όλο και αραιότερα διαστήματα, μέχρι που σβήνουν∙
• ή γίνονται όλο και συχνότερες, μέχρι που να καταλήξουν σε νευρική κρίση.
Μα αντίθετα στους μαθητές οι εμπειρίες της αναστάσεως επαναλαμβάνονται επί 40 ημέρες στον ίδιο ρυθμό. Τις βλέπουν πάντοτε πολλοί μαζί και διαρκούν ώρες. Δημιουργούν πάντοτε γαλήνη, χαρά και ακλόνητη πεποίθηση, ότι ο Χριστός ζη και βασιλεύει εις τους αιώνας.
Όλα αυτά είναι αδύνατο να συμβιβασθούν με όσα δέχεται η ιατρική επιστήμη για τις ψευδαισθήσεις σήμερα[17].
______________ γ. Εμπειρία των αισθήσεων
1. Οι συνθήκες κάτω από τις οποίες έβλεπαν οι μαθητές τον Κύριο, τους έπεισαν (και πείθουν και μας), ότι η επικοινωνία τους με τον αναστάντα Ιησού ήταν μια ολοκάθαρη εμπειρία αισθήσεων.
Εμπειρία αισθήσεων είχαν∙
για εμπειρία αισθήσεων μιλάνε.
Λόγια σαφή. Ξεκάθαρα. Που αντέχουν σε κάθε έλεγχο λογικό και ψυχολογικό.
2. Ας ιδούμε τί λένε οι ίδιοι:
α. Ο Πέτρος.
Τον είδαμε με τα ίδια μας τα μάτια. Δεν σας λέμε φιλοσοφίες και συλλογισμούς. Μιλάμε για γεγονότα, που έγιναν μπροστά μας! (Β’ Πέτρου 1,16).
β. Ο Ιωάννης.
Μιλάμε για πράγματα, που τα είδαμε με τα μάτια μας. Τα ακούσαμε με τα αυτιά μας. Τα ψηλαφήσαμε με τα χέρια μας. Δεν μιλάμε για ιδέες, αλλά για χειροπιαστή πραγματικότητα (Α’ Ιωάν. 1,1-3).
Μπροστά μας ο Χριστός έκαμε πολλά θαύματα. Όχι μόνο αυτά που γράφομε. Γράφομε λίγα. Μόνο όσα ενομίσαμε πως αρκούν, να Σας βοηθήσουν να καταλάβετε, ότι ο Ιησούς είναι ο Χριστός, για να αποκτήσετε στο Όνομά Του την αληθινή ζωή (Ιω. 20,30).
γ. Ο Λουκάς.
Αυτά που κηρύττομε, μας τα παρέδωκαν εκείνοι που υπήρξαν σε όλα τα επεισόδια της ζωής Του αυτόπτες μάρτυρες. Αυτοί είναι οι κήρυκες της πίστης μας (Λουκ. 1,1-3).
Ο Χριστός, αφού εσταυρώθη και ετάφη, μετά παρουσιάστηκε πολλές φορές στους μαθητές Του. Τους έδειξε με τρόπο αδιαμφισβήτητο, πώς είναι ζωντανός. Τους το έδειξε με πολλές και πολλών ειδών ενέργειές Του σε διάστημα όχι μιας ή δύο, αλλά σαράντα ολοκλήρων ημερών (Πραξ. 1,3).
3. Θα μπορούσαμε να αναφέρωμε πολλά ακόμη λόγια από τα άγια Ευαγγέλια, που μαρτυρούν ολοκάθαρα, ότι οι μαθητές Του είδαν τον Χριστό μετά την ανάστασή Του.
Περιοριζόμαστε να συνοψίσωμε τις μαρτυρίες τους επισημαίνοντας ότι:
• Είδαν τον Κύριο πολλές φορές. 40 ημέρες τους εφανερωνόταν συνεχώς (Πραξ. 1,3).
• Όχι ένας ή δύο την κάθε φορά, αλλά δώδεκα και περισσότεροι, και κάποια φορά επάνω από 500 άτομα.
• Τον είδαν με τα ίδια τους τα μάτια.
• Τον άκουσαν με τα ίδια τους τα αυτιά.
• Τον άκουσαν να τους μιλάη για πράγματα εντελώς συγκεκριμένα και να τους ερμηνεύη τις άγιες Γραφές.
• Τον εψηλάφησαν πολλές φορές με τα ίδια τους τα χέρια.
• Μίλησαν μαζί Του.
• Περπάτησαν μαζί Του.
• Και, ακόμα, τον άκουσαν:
• να τους εξουσιοδοτή να συγχωρούν αμαρτίες,
• να τους δίνη εξουσία να πατούν επάνω όψεων και σκορπίων και επί πάσαν την δύναμιν του εχθρού, χωρίς τίποτε να μπορή να τους βλάψη!...
• να τους δίνη δύναμη να κάνουν θαύματα, και να ανασταίνουν νεκρούς.
• Πώς να αμφιβάλλουν για την ανάστασή Του;
• Πώς να μην είναι έτοιμοι και να πεθάνουν ακόμη για την πίστη τους σ’ Αυτόν;
______________ Γ. Η θεωρία του λάθους ______________
1. Σύμφωνα με την θεωρία αυτή, όταν οι μαθητές του Χριστού την μίαν Σαββάτων ηθέλησαν να επισκεφθούν τον τάφον του Διδασκάλου τους, έκαμαν λάθος... στον τάφο! Έτσι εμπήκαν σε ξένο τάφο, που τον βρήκαν κενό, και έτσι εσχημάτισαν την γνώμη ότι ο Χριστός είχε αναστηθή.
2. Στην θεωρία αυτή δεν έδωσε ποτέ κανείς καμμιά σημασία. Και μαρτυρεί μόνο, ότι ο Kirshop Lake που την επινόησε, το είχε ρίξει στο σορολόπ.
______________ Δ. Τολεδώθ Γιεσούα______________
1. Όπως είδαμε στο Κεφ. Ε’. ο Χριστός εδίδασκε, ότι είναι ανώτερος από τον Μωυσή και τον Νόμο του. Αυτό οι Εβραίοι δεν το άντεξαν. Και Τον εμίσησαν. Και Τον αρνήθηκαν. Και κάνοντας συμβιβασμούς στην συνείδησή τους. Τον εσταύρωσαν.
Από τότε ο λαός του Ισραήλ δεν έπαυσε να αντιμάχεται την δόξα του Υιού του Θεού.
Η πρώτη αντίδραση στην ανάσταση του Κυρίου ήταν η κατασυκοφάντησή της: ότι τάχα οι μαθητές έκλεψαν το σώμα του Ιησού από τον τάφο! και ότι τάχα το έκαμαν επίτηδες, για να φτιάξουν τον «μύθο», ότι αναστήθηκε!
2. Μα αργότερα κατάλαβαν, ότι η εξήγησή τους αυτή δεν έλεγε τίποτε. Και έγραψαν ένα ειδικό βιβλίο, που φέρει το όνομα Τολεδώθ Γιεσούα.
Σύμφωνα με επίσημα, καθαρά εβραϊκά στοιχεία, που τα ευρίσκομε στην Εβραϊκή Εγκυκλοπαίδεια (Jewish Encyclopedia, Vol 7, New York 1906, σελ. 170-173) το Τολεδώθ Γιεσούα εγράφη τον Μεσαίωνα, δηλ. γύρω στα 1000 χρόνια αργότερα! Και έχει ένα και μοναδικό σκοπό: να μειώση όσο πιο πολύ μπορεί τον Ιησού Χριστό, για να σβήση κάθε δυνατότητα επίδρασης χριστιανικής στους Εβραίους.
3. Το Τολεδώθ Γιεσούα επιχειρεί μια γενική θεώρηση του βίου του Ιησού.
• Βλασφημεί την εκ Παρθένου Γέννηση του Ιησού.
• Παραδέχεται, ότι ο Χριστός έκαμε πολλά και μεγάλα θαύματα (θεραπείες χωλών, τυφλών, παραλύτων, δαιμονισμένων)∙ ότι έθρεψε πολλούς με λίγη τροφή∙ ότι περιπάτησε επί των υδάτων∙ ότι ανάστησε νεκρούς. Μα όλα αυτά – λέγει το Τολεδώθ Γιεσούα – τα έκαμε με δύναμη μαγική!...
• Κατηγορεί τον Χριστό, ότι εδίδασκε την κατάργηση του Νόμου του Μωυσή, ενώ ο Ιησούς έλεγε: Δεν ήλθα να καταργήσω τον Νόμο αλλά να τον τηρήσω και να τον συμπληρώσω∙ γιατί από όσα γράφει ιώτα εν η κεραία μία ου μη πεσείται, έως αν πάντα γένηται.
• Μαρτυρεί: Ότι εσταυρώθη την παραμονή του Πάσχα. Ότι το σώμα Του το εκήδευσαν οι «αποστάτες» μαθητές Του με θρήνους και κοπετούς. Ότι την επομένη του Πάσχα επήγαν στον τάφο, μα δεν ευρήκαν το σώμα του Ιησού εκεί... Και τότε οι μαθητές Του έτρεξαν στην αυτοκράτειρα Ελένη, που βρισκόταν τότε στην Ιερουσαλήμ, της το ανέφεραν και – μαζί με την Ελένη – έπλασαν την ιστορία της αναστάσεως! Τί όμως είχε συμβή; το σώμα του Ιησού το είχε πάρει ένας κηπουρός∙ που όταν το έμαθε, ότι είχαν εκμεταλλευθή την ενέργειά του, το ξαναπαρουσίασε. Και έτσι, οι μαθητές, η αγία Ελένη και μαζί τους ... όλοι οι χριστιανοί (!...) εξευτελίσθηκαν[18]!...
4. Από την μνεία της Αγίας Ελένης, που εγεννήθη 250 χρόνια αργότερα, και επήγε στην Ιερουσαλήμ το 327 μ.Χ., δηλ. 300 χρόνια αργότερα και δεν ήταν χρονικά δυνατό να έχη καμμιά επικοινωνία με τους αποστόλους, αφού είχαν όλοι πεθάνει τουλάχιστον εκατόν πενήντα χρόνια, πριν εκείνη γεννηθή, καταλαβαίνει κανείς το επίπεδο του βιβλίου αυτού!
Είναι φανερό, ότι οι Ραββίνοι του μεσαίωνα – αδιαφορώντας για την αλήθεια! – έγραψαν το βιβλίο αυτό με ένα και μόνο σκοπό∙ να διεγείρουν στους απλούς Εβραίους άσχημα αισθήματα εις βάρος του χριστιανισμού.
Τα επιχειρήματά τους, με τα οποία προσπαθούν να μειώσουν την χριστιανική πίστη,
• από άποψη ψυχολογική είναι έξυπνα, αφού πατούν γερά επάνω στην ψυχολογία και τα συναισθήματα των ανθρώπων που μισούν τον Χριστό∙
• μα από άποψη επιστημονική είναι κατά κυριολεξία γελοία!...
Στο ταλμουδικό βιβλίο Τολεδώθ Γιεσούα στηρίζονται στο σύνολό τους τα βιβλία του Αμπελαίν. Είναι τόσο αντιεπιστημονικά και τόσο αισχρά, που δεν είναι δυνατό να ασχοληθή κανείς μαζί τους.
______________ Λύσεις τραμπουκίστικες______________
1. Αυτές είναι οι θέσεις των αρνητών του Χριστού. Είναι όλες φτηνές. Αποδεδειγμένα φτηνές, όπως είδαμε . Ακατάλληλες ακόμη και για ανθρώπους, που το έχουν 100% σίγουρο, ότι δεν υπάρχει Θεός!
Εξετάζοντας τις θεωρίες αυτές καταλαβαίνει ακόμη και ο πιο απλός άνθρωπος, ότι δεν αρκεί να λέη κανείς, πως δεν πιστεύει στον Θεό και στην δύναμη Του.
Αν θέλη να είναι λογικός και οι γνώμες του σεβαστές, πρέπει να λέη πράγματα, που να στέκουν λογικά. Πρέπει στα προβλήματα να δίνη λύση επιστημονική, λύση αναντίρρητη.
2. Συνήθως όμως οι άθεοι εφαρμόζουν την μέθοδο του Μεγάλου Αλεξάνδρου στην λύση του Γόρδιου Δεσμού. Μα η λύση αυτή δεν ήταν
• καθόλου επιστημονική∙
• καθόλου πειστική∙
• καθόλου θετικιστική∙
ήταν (απλά και ξεκάθαρα λόγια!) τραμπουκίστικη!
Υπενθυμίζομε σ’ εκείνους που δεν θυμούνται το ιστορικό γεγονός, ότι ο Γόρδιος Δεσμός, ήταν ένας παράξενος κόμπος, που δεν μπορούσε να τον λύση κανείς. Ο Μ. Αλέξανδρος, μη μπορώντας να τον λύση με την δύναμη του μυαλού του, τον έκοψε με την δύναμη του σπαθιού του.
Τί άλλο ήταν η ενέργειά του, αν όχι τραμπουκισμός;
Με την ενέργειά του αυτή ωμολόγησε, ότι δεν είχε μυαλό να εύρη λύση!
3. Μα αλλοίμονο σ’ εκείνους, που λύνουν τα πνευματικά ζητήματα με τρόπο τραμπουκίστικο και καμαρώνουν ότι κάτι έκαμαν! Γιατί πιστοποιούν ότι δεν έχουν μυαλό να μπορέσουν να εύρουν λύση.
• Δεν είναι αστείο να ασχολήται κανείς με τέτοιες θεωρίες;
• Δεν υποτιμά την νοημοσύνη του, όταν τις παίρνη στα σοβαρά;
4. Η ιστορία μας δίνει μόνο δύο εκδοχές.
α. Της Εκκλησίας.
Σύμφωνα με την οποία ο Χριστός σαν Θεός αθάνατος και αεί ζων αναστήθηκε. Και βασιλεύει εις τους αιώνας. Και της Βασιλείας Αυτού ουκ έσται τέλος.
β. Των Εβραίων.
Σύμφωνα με την οποία το σώμα του Ιησού το έκλεψαν από τον τάφο οι μαθητές του σε ώρα που ευρήκαν τους φρουρούς να κοιμώνται. Και έπλασαν την ιστορία της Αναστάσεως!
5. Οι δύο αυτές εκδοχές είναι οι μόνες γνωστές στον κόσμο μέχρι:
• Μεταξύ των Εβραίων το 1000 μ.Χ., που άρχισε να κυκλοφορή το βιβλίο Τολεδώθ Γιεσούα.
• Μεταξύ των Χριστιανών το 1730 μ.Χ., που άρχισαν να γράφονται βιβλία με άλλες εκδοχές, που τις επινοούσαν οι συγγραφείς τους.
Ο Paul Meyer γράφει για τις δύο αυτές εκδοχές:
«Αν προσπαθήσωμε να ζυγίσωμε με προσοχή και χωρίς προκατάληψη τις δύο αυτές μαρτυρίες με βάση τους κανόνες της ιστορικής έρευνας, θα οδηγηθούμε στα εξής συμπεράσματα:
• ο τάφος, στον οποίο ετάφη το σώμα του Ιησού, ευρέθη το πρωΐ της Μιας Σαββάτων ΚΕΝΟΣ,
• μέχρι σήμερα δεν ευρέθη πουθενά ούτε η ελάχιστη ένδειξη, που να μας επιτρέπη να ασχοληθούμε και με μια τρίτη εκδοχή.
Και λέγοντας ΠΟΥΘΕΝΑ, εννοούμε:
• Ούτε στα λογοτεχνικά έργα.
• Ούτε στα αρχαιολογικά ευρήματα.
• Ούτε στις επιγραφές.
• Ποτέ. Τίποτε. Πουθενά»[19].
Με άλλα λόγια ο P.Meyer μας λέγει:
Η επιστημονική δεοντολογία επιβάλλει να ασχοληθούμε με αυτές τις δύο εκδοχές, που είναι οι μόνες ιστορικά μαρτυρημένες επί 1700 χρόνια. Τί αξία μπορούν να έχουν οι απόψεις που διατυπώθηκαν με καθυστέρηση 2000 χρόνια;
6. Απόψεις, στοχαστικές συλλήψεις, που επινοήθηκαν μετά από 10 ή 16 αιώνες και περισσότερο! Δεν αξίζουν να τους δίνη κανείς προσοχή. Υπηρέτησαν ένα πρόσκαιρο ψεύτικο εντυπωσιασμό. Και έσβησαν.
Μα και η άποψη των Εβραίων είναι, όπως είδαμε, διάτρητη. Δεν αντέχει στο φως. Είναι μια πονηρή απόπειρα συγκάλυψης της αλήθειας.
7. Μετά από όλα αυτά ξαναρωτάμε:
Μπορεί, έστω σε ποσοστό ένα τοις χιλίοις, να έχουν δίκιο οι Εβραίοι; Μπορεί να μας απατούν οι απόστολοι;
Απαντάμε: Δεν υπάρχει.
Μα υπάρχει και μια περίπτωση, που ΜΠΟΡΕΙ. Και αυτή είναι, όταν ο άνθρωπος «το έχει» χίλια τοις εκατό σίγουρο:
• ότι ΔΕΝ υπάρχει Θεός,
• ότι ΔΕΝ μπορεί να γίνη ανάσταση,
• ότι ΔΕΝ μπορεί να λένε ψέματα οι Εβραίοι.
Τότε η λύση, που δίνει στο θέμα μας, είναι από πλευράς του χίλια τοις εκατό σωστή.
Μόνο που την αλήθεια την βρίσκει εφαρμόζοντας την «επιστημονική» μέθοδο του Μεγαλέξανδρου!
Γ’ Η ΑΛΗΘΕΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΑΣΤΑΣΗ______________
______________ α. Ο κενός τάφος
1. Το κατά Ματθαίον Ευαγγέλιο (κεφ. 28,11-15) μας πληροφορεί, ότι επιφωσκούσης της μιας Σαββάτων (Κυριακής), 25 Μαρτίου 29 μ.Χ. δύο γυναίκες, η Μαρία η Μαγδαληνή και η άλλη Μαρία (= η Παναγία) επήγαν «θεωρήσαι τον τάφον» του Ιησού. Μα ενώ ήσαν απέναντί του και «εθεώρουν» αυτόν, ξαφνικά έγινε σεισμός μεγάλος. Και ένας άγγελος κατέβη από τον ουρανό και απεκύλισε τον λίθον, που έφραζε το στόμιο του τάφου∙ και εκάθισε επάνω σ’ αυτόν. Η όψη του αγγέλου ήταν ολόφωτη∙ σαν αστραπή∙ και τα ιμάτιά του λευκά σαν το χιόνι. Οι φρουροί (= οι της κουστωδίας) τον είδαν. Και εφοβήθησαν πολύ. Άρχισαν να τρέμουν. Έγιναν από τον φόβο τους σαν νεκροί!
2. Οι δύο γυναίκες είδαν τον άγγελο να αποκυλίη τον λίθο (= την ταφόπετρα). Μα δεν είδαν τον Ιησού. Ούτε μέσα. Ούτε να βγαίνη. Είδαν μόνο μέσα τα νεκρικά σάβανα. Και μάλιστα τυλιγμένα!
Και τί εκατάλαβαν;
Παρ’ ότι είδαν τον άγγελο και τον σεισμό, το συμπέρασμά τους ήταν, ότι το σώμα του Ιησού είχε μεταφερθή αλλού
Και ο άγγελος τους είπε:
- Μη φοβείσθε. Ξέρω, ποιόν ψάχνετε να βρήτε. Τον Ιησούν. Μα δεν θα τον βρήτε. Γιατί αναστήθηκε. Ελάτε, να ιδήτε με τα ίδια σας τα μάτια τον τόπο που τον είχαν βάλει! Και τρέξατε να το αναγγείλετε στους μαθητές Του.
Οι γυναίκες έφυγαν αμέσως. Επήγαιναν τρέχοντας να αναγγείλουν το θαύμα της ανάστασης του Ιησού στους μαθητές Του. Μα στον δρόμο εμφανίσθηκε ενώπιόν τους ο Χριστός. Και τους είπε:
- Χαίρετε!
Τον επλησίασαν. Και έπεσαν να Τον προσκυνήσουν. Και ο Χριστός τους είπε:
- Μη φοβείσθε! Πηγαίνετε, να μεταφέρετε στους μαθητές μου την εντολή μου να πάνε στην Γαλιλαία (= λόφος έξω από την Ιερουσαλήμ). Εκεί θα με ιδούν.
3. Είναι φανερό από την διήγηση αυτή, ότι όταν ο άγγελος απεκύλισε τον λίθο, ο Ιησούς δεν ήταν πια στον τάφο. Είχε αναστηθή και είχε φύγει από τον τάφο!
Πώς;
Μας το λέγει το τροπάριο:
Κύριε, ούτως εξήλθες; εσφραγισμένου του τάφου∙ καθώς εισήλθες και των θυρών κεκλεισμένων προς τους μαθητάς Σου.
Μετά την ανάσταση το Σώμα του Ιησού είχε γίνει πνευματικό (Α’ Κορινθ. 15,44). Η οποιαδήποτε μορφή ύλης δεν παρεμπόδιζε πια τις κινήσεις Του.
______________ β. Η αντίδραση των Εβραίων.
1. Το άγιο Ευαγγέλιο (Ματθ. 28, 11-15) μας πληροφορεί:
Αμέσως μόλις έγιναν τα πιο πάνω, κάποιοι από τους στρατιώτες της κουστωδίας ξέροντας, τι τους επερίμενε, έτρεξαν στον Καϊάφα, τον άμεσο για την υπόθεση αυτή προϊστάμενό τους (Ματθ. 27,65). Και του ανέφεραν λεπτομερώς, τι είχε γίνει. «Απήγγειλαν τοις αρχιερεύσιν άπαντα τα γενόμενα» (Ματθ. 28,11).
Ο Καϊάφας ενέργησε αστραπιαία. Συνεκάλεσε αμέσως το Συνέδριο (Σανχεντρίν). Και ενώπιον όλων των αρχιερέων και αρχόντων οι της κουστωδίας επανέλαβαν, τι είχε και είχαν ιδεί.
2. Και το Συνέδριο, έκαμε την σκέψη: Αν τραβήξωμε τα άκρα ζητώντας την τιμωρία των στρατιωτών, το θέμα θα φθάση στον Πιλάτο. Και εκεί, ενώπιόν του, οι στρατιώτες θα υποστηρίξουν τις θέσεις τους. Και θα αγωνισθούν πάση θυσία για την ζωή τους! Θα τα ειπούν όλα. Και περισσότερα! Και ο Πιλάτος αφορμή θέλει να στραφή εναντίον μας! Αυτός με το ζόρι συμφώνησε στην καταδίκη του Ιησού! Τί θα γίνη, αν μάθη τέτοια πράγματα;
3. Και το Συνέδριο κατέληξε στην απόφαση:
• να μην δεχθή τις μαρτυρίες των στρατιωτών∙
• και να μην αφήση να γίνουν ευρύτερα γνωστές.
Για την υλοποίηση της αποφάσεώς τους, αυτής, προχώρησαν στις εξής ενέργειες:
• έδωσαν χρήματα πολλά στους στρατιώτες με την δέσμευση να λένε, ότι το Σώμα του Ιησού το έκλεψαν οι μαθητές Του, ενώ αυτοί εκοιμώντο.
• ανέλαβαν την ευθύνη ενώπιον του Πιλάτου∙
• διέσπειραν στον κόσμο την είδηση, ότι το Σώμα του Ιησού το έκλεψαν οι μαθητές Του∙
• έκαμαν την εκδοχή αυτή επίσημη θέση των Εβραίων επάνω στο θέμα της Αναστάσεως του Κυρίου.
Είναι φανερό, ότι:
• ο Πιλάτος δεν ενδιαφέρθη να τιμωρήση τους Ρωμαίους στρατιώτες για «γελοίες υποθέσεις» των Εβραίων∙ και ότι
• τα μυστικά «διέρρευσαν» και από τους στρατιώτες και από το Συνέδριο.
Πόσο λογική είναι η εξήγηση που δίνουν τα άγια Ευαγγέλια για το πως δημιουργήθηκε η εκδοχή των Εβραίων στο θέμα της Αναστάσεως!
______________ γ. Απόλυτα βέβαιοι
1. Οι δύο γυναίκες έτρεξαν στους μαθητές του Ιησού. Τους μετέφεραν την παραγγελία Του. Και αμέσως έτρεξαν ο Πέτρος και ο Ιωάννης να ιδούν τον κενό τάφο. Έφθασαν. Εμπήκαν μέσα. Και είδαν τα νεκρικά σάβανα εκεί. Και το σουδάριο (= μανδήλιο), με το οποίο είχαν σκεπάσει το πρόσωπο του Ιησού προσεκτικά τυλιγμένο.
Είδαν και επίστευσαν (Ιω. 20,8). Στην συνέχεια η επικοινωνία με τον αναστάντα Ιησούν ετόνωσε την πίστη τους. Την έκαμε γρανίτη. Βεβαιότητα ακράδαντη.
2. Ιδού, πως περιγράφει ο απόστολος Παύλος τα αισθήματά του για τον Χριστό και την ανάστασή Του:
«Αξιώθηκα και είδα τον Χριστό. Τον είδα μέσα στο φως της θείας δόξας Του. Και ο Χριστός μου μίλησε. Εμένα του αμαρτωλού∙ του χειρότερου από όλους! Και δεν ετόλμησα να παρακούσω σε μια τέτοια ουράνια οπτασία και εντολή. Και από τότε γυρίζω όλον τον κόσμο και κηρύττω. Και είμαι πρόθυμος (= ετοίμως έχω) όχι μόνο να ιδώ τον εαυτό μου στα σίδερα της φυλακής (= ου μόνον δεθήναι), αλλά και να με εκτελέσουν σαν κακούργο υπέρ του Ονόματος του Κυρίου Ιησού» (Πραξ. 21,24).
3. Με άλλα λόγια ο απόστολος Παύλος μας λέγει:
• Είδαμε τον Χριστό μετά την θανάτωση Του ζωντανό.
• Και καταλάβαμε τι είναι.
• Για μας τα πράγματα είναι ξεκάθαρα.
• Πορεία και τέρμα για μας είναι προαποφασισμένα.
• Δεν ψάχνομε ούτε για δόξα∙ ούτε για αγαθά.
• Ένα μόνο ποθούμε: να μείνωμε πιστοί στον Χριστό∙ να τηρήσωμε την εντολή Του.
______________ δ. Πώς έγινε η ανάσταση
1. Ο Ιησούς δεν ήταν μόνο άνθρωπος. Ήταν και ο Θεός. Απέθανε σαν άνθρωπος. Και ετάφη σαν άνθρωπος. Μα σαν Θεός ήταν και έμεινε αθάνατος και ζωοποιός. Με τον θάνατό Του εχωρίσθη η ψυχή Του από το Σώμα Του. Η θεότητά Του έμεινε ενωμένη και με την ψυχή Του και με το Σώμα Του.
Έτσι όταν ήρθε η ώρα, η παντοδύναμη θεότητα ξαναένωσε τα διεστώτα, ψυχή και σώμα, και ο Ιησούς ανέστη. Με την ανάσταση το σώμα του Ιησού εθεώθη∙ δηλαδή έγινε από φθαρτό άφθαρτο∙ και από χοϊκό έγινε πνευματικό.
2. Αφού αναστήθηκε ο Ιησούς, πρώτα απέβαλε ήρεμα τα σουδάρια και την σινδόνα, με τα οποία τον είχαν ενταφιάσει∙ τα ετύλιξε με προσοχή και νοικοκυρωσύνη∙ και μετά, εξήλθεν εσφραγισμένου του τάφου, καθώς εισήλθε και των θυρών κεκλεισμένων προς τους μαθητάς Του. Και «ουκ, ήσθοντο, πότε ανέστη, οι φυλάσσοντες Αυτόν στρατιώται». Γιατί, ό,τι και να κάνουν οι άνθρωποι, δεν μπορούν να τον βάλουν τον Θεόν στο χέρι! Είναι και πιο έξυπνος! Και πιο εύστροφος! και πιο δυνατός!
3. Και μια ακόμη θεολογική παρατήρηση. Ο Πατήρ, ο Υιός και το Άγιο Πνεύμα είναι ένας Θεός. Και ονομάζονται και τα τρία πρόσωπα «Ο Ων» (= ο υπάρχων), εβραϊκά Ιεχωβά ή Ιαχβέ. Τα τρία πρόσωπα (Πατήρ, Υιός και Άγιον Πνεύμα) έχουν μία θέληση και μία ενέργεια.
Γι’ αυτό και η Γραφή:
• άλλοτε μας λέγει, ότι τον Ιησού τον ανέστησε ο Θεός Πατήρ (Πραξ. 3,15, Ρωμ. 6,4, Κολ. 2,12).
• άλλοτε, ότι αναστήθηκε μόνος Του «αυτεξουσίως» (Ιω. 10,18)
• άλλοτε, ότι τον ανέστησε το Άγιο Πνεύμα (Ρωμ. 8,11).
______________ ε. Εν τω Ονόματί Μου...
1. Οι απόστολοι δεν εβγήκαν στο κήρυγμα με μόνο όπλο τους μια ιδεολογία (= την πίστη στον Χριστό). Ο Χριστός δεν τους άφησε άοπλους και γυμνούς. Τους έδωκε ένα μεγάλο όπλο: την δύναμή Του.
Τους είπε:
• Όποιος πιστεύει σ’ Εμένα θα κάμη όχι μόνο τα έργα που κάνω εγώ, αλλά και άλλα ακόμη μεγαλύτερα (Ιω. 14,12).
• Εκείνοι που πιστεύουν σ’ Εμένα, θα κάμουν μεγάλα θαύματα: Θα βγάλουν στο όνομά Μου δαιμόνια∙ θα μιλούν γλώσσες, που δεν τις ξέρουν∙ θα πιάνουν φίδια, και το δηλητήριό τους δεν θα τους βλάπτη∙ θα πίνουν δηλητήρια, χωρίς να πάθουν τίποτε∙ θα θεραπεύουν αρρώστους (Μαρκ. 16, 17-19).
• Θα σας στείλω αυτό, που υποσχέθη ο Πατέρας Μου (= το Άγιο Πνεύμα). Μείνατε στην Ιερουσαλήμ, μέχρι που να ενδυθήτε την εξ ύψους δύναμιν (Λουκ. 24,49).
• Σας δίνω την δύναμη και την εξουσία να θεραπεύετε ασθενείς∙ να ανασταίνετε νεκρούς∙ να καθαρίζετε λεπρούς∙ να βγάζετε δαιμόνια (Ματθ. 10,8).
2. Το κατά Μάρκον Ευαγγέλιο μέσα στην απέραντη απλότητά του μας δίνει την εξής υπέροχη μαρτυρία:
Ο μεν Κύριος Ιησούς Χριστός μετά από αυτά ανελήφθη στον ουρανό και εκάθισεν εκ δεξιών του Πατρός.
Εκείνοι δε (οι απόστολοι) εξελθόντες, εκήρυξαν πανταχού, του Κυρίου συνεργούντος και τον λόγον τους βεβαιούντος δια των επακολουθούντων σημείων. Δηλαδή:
Παντού μαζύ τους ήταν ο Κύριος. Τους εβοηθούσε. Τους ενίσχυε.
Και επεκύρωνε τα λόγια τους με θαύματα, που ποτέ δεν έπαυσαν να γίνωνται (Μάρ. 16, 19-20).
Ένα παράδειγμα:
Είπε ο Πέτρος στον παράλυτο ζητιάνο:
- Αργύριον και χρυσίον ουχ υπάρχει μοι∙ ο δε έχω τούτο σοι δίδωμι: Εν τω ονόματι Ιησού Χριστού έγειρε και περιπάτει.
Και ο παράλυτος έγινε σαν παλληκάρι... (Πράξ. 3, 6-7).
Και τα θαύματα συνεχίζονται:
• Πόσα θαύματα!
• Και τι θαύματα!
• Από τότε... μέχρι και σήμερα.
• Ούτε σταμάτησαν. Ούτε θα σταματήσουν ποτέ.
• Τα χαρίσματα του Χριστού στους μαθητές Του, εξακολουθούν να ενεργούν και σήμερα.
• Μέσω των ιερέων Του∙
• Μέσω των αγίων Του∙
• Μέσω του Τιμίου Σταυρού∙
• Μέσω των αγίων εικόνων∙
• Μέσω του νερού του Αγιασμού∙
• Μέσω των λειψάνων των αγίων∙
• Μέσω του κάθε τι που Εκείνος αγίασε.
Οι Πράξεις των Αποστόλων και η ιστορία της Εκκλησίας είναι γεμάτες από θαύματα των αποστόλων και των αγίων. Μέχρι σήμερα.
3. Ο άγιος Ιγνάτιος Μπριαντσιανίνωφ λέγει:
Τα σημεία εγίνοντο, για να βοηθούν τους ανθρώπους να δεχθούν τον λόγο του Θεού. Το κύριο ήταν ο λόγος. Τα σημεία απλώς μαρτυρούσαν για την δύναμη και την αξία του λόγου...
Ο λόγος ενεργεί στον νου και στην καρδία άμεσα. Τα σημεία ενεργούν στον νου και στην καρδία μέσω των σωματικών αισθήσεων...
Τα θαύματα προορίζονται κατά κύριο λόγο να πείσουν ανθρώπους αφοσιωμένους στις μέριμνες του κόσμου∙ και να τους οδηγήσουν στην πίστη. Γιατί οι προσηλωμένοι στην γη και στις δουλειές τους δεν έχουν την δύναμη να εκτιμήσουν την αξία του λόγου. Γι’ αυτό ο εύσπλαχνος Λόγος του Θεού τους προσελκύει κοντά Του μέσω των ορατών θαυμάτων, που αποτελούν μια υλική, προσιτή στις αισθήσεις μας, απόδειξη∙ και οδηγούν την αδύνατη ψυχή στον παντοδύναμο Σωτήρα Θεόν Λόγο...
Τα θαύματα έκλειναν μέσα τους την απόλυτη αλήθεια. Και ήσαν τόσο σαφή και πασιφανή, ώστε οι εχθροί του Κυρίου, παρ’ όλες τους τις προσπάθειες να τα συγκαλύψουν, δεν είχαν παρά να το ομολογούν, ότι ήσαν αληθινά[20].
4. Στο βίο του Στάρετς Αντωνίου της Όπτινα (υπό έκδοσιν) διαβάζομε τα εξής:
Τον περασμένο αιώνα ένας σοφός κληρικός, ο Βλ. Μπάρσκι, περιώδευσε στις χώρες της Μέσης Ανατολής. Στο βιβλίο που έγραψε, όταν ξαναγύρισε στην Ρωσσία, περιγράφει και το άγιο Φως, που βγαίνει μόνο του στον Πανάγιο Τάφο την ώρα της Αναστάσεως.
Μα ένας λόγιος, αυτό δεν ήθελε να το πιστεύση.
Τον ερώτησε ο π. Αντώνιος:
- Εάν το εβλέπατε με τα μάτια σας, θα το επιστεύατε;
- Θα το επίστευα!
- Ποιόν να πιστεύσωμε τώρα εμείς; Εσένα, που δεν το είδες, ή τον Μπάρσκι που το είδε, το επίστευσε και το έγραψε[21];
Κάτι το ανάλογο ισχύει για όλα τα θέματα.
______________ στ. Το σημείον
Μετά από όλα αυτά, υπενθυμίζομε στους αναγνώστες μας δύο λόγια της αγίας Γραφής:
1. Όταν οι Εβραίοι του ζητούσαν «σημείο», που να αποδείκνυε την ιδιότητά Του, σαν μεσσία και Θεού, ο Ιησούς τους απάντησε:
Γενεά πονηρά και μοιχαλίς σημείον ζητεί! Και σημείον ου δοθήσεται αυτή, ειμή το σημείον Ιωνά του προφήτου∙ όπως δηλαδή ο Ιωνάς έμεινε τρεις ημέρες στην κοιλιά του κήτους και μετά εβγήκε ζωντανός, υγιής, δυνατός, έτσι και ο Υιός του Ανθρώπου θα μείνη στην κοιλιά της γης (= στον τάφο) τρεις ημέρες και μετά θα αναστηθή (Ματθ. 12, 38-40, Λουκ. 11, 29-30).
Η ανάσταση του Χριστού είναι το σημείο που εδόθη στην πονηρά και μοιχαλίδα γενεά, που τα βλέπει όλα με την ξηρά λογική του παλαιού ανθρώπου. Άρα η ανάσταση του Χριστού είναι θέμα, που όταν το ψάξη κανείς, βρίσκει!
2. Είπε ο απόστολος Παύλος στους Αθηναίους΅
Ο Θεός έστειλε στον κόσμο Σωτήρα και Κριτή (σαν άνθρωπο) τον Υιό Του. Μα αυτό δεν είναι ένα αυθαίρετο συμπέρασμα. Μας έδωκε σε όλους μας την δυνατότητα να το ελέγξωμε και να το διαπιστώσωμε μόνοι μας, αρκεί να μελετήσωμε την Ανάστασή Του (= πίστιν παρασχών πάσιν[22] τήσας Αυτόν εκ νεκρών) (Πράξ. 17,31).
Η έρευνα αυτή πρέπει να γίνεται με ειλικρίνεια απέναντι του εαυτού μας.
______________ Δ’ ΜΑΡΤΥΡΙΕΣ ΕΙΔΙΚΩΝ ΕΡΕΥΝΗΤΩΝ______________
Δεν μπορούμε να μελετήσωμε όλοι όλα τα θέματα των διαφόρων επιστημών σε βάθος. Περιοριζόμαστε λοιπόν να προσπαθούμε να σχηματίσωμε σωστές αντιλήψεις. Το επιτυγχάνομε, όταν στηριζώμεθα σε λόγια-καταστάλαγμα έρευνας και μελέτης των εγγυημένα μεγάλων και σοφών ειδικών ερευνητών-επιστημόνων.
Ας αναπληρώσωμε λοιπόν και εμείς τα υστερήματα μας με την σοφία και την πείρα αρμοδίων ειδικών ερευνητών.
______________ α. Το πιο αξιόπιστο γεγονός.
1. Ο Thomas Arnold (Τόμας Άρνολντ), καθηγητής της Ρωμαϊκής Ιστορίας, συγγραφέας μιας υπέροχης τρίτομης Ιστορίας του Ρωμαϊκού Κόσμου (έργο κλασσικό), γράφει:
«Χρόνια εμελετούσα την αρχαία ιστορία. Ερευνούσα τις πηγές. Και «εζύγιζα» τις απόψεις των νεωτέρων συγγραφέων, που ασχολήθηκαν με την εποχή αυτή. Σαν κατασταλάγματα των μελετών μου λέγω τούτο: Δεν ξέρω να υπάρχη στην ιστορία ολόκληρης της ανθρωπότητος άλλο γεγονός, που να θεμελιώνεται – για τον απροκατάληπτο ερευνητή – σε πιο πειστικές και αξιόπιστες μαρτυρίες και σε πιο εξαντλητική έρευνα από το σημείο (εννοώ τον κενό τάφο) που μας έδωκε ο Θεός, για να δείξη, ότι ο Χριστός απέθανε μεν, αλλά και αναστήθηκε εκ νεκρών»[23]
Ο διάσημος ιστορικός A. Fr. Gfrörer, (Α. Γραίρερ), που από άθεος μετά βαθειά μελέτη των πηγών επίστευσε στον Χριστό, λέγει:
Η ανάσταση του Χριστού είναι το πιο έγκυρο και το πιο μαρτυρημένο γεγονός της αρχαίας ιστορίας.
Αν αφήσω τον εαυτό μου να μην παίρνη στα σοβαρά τις μαρτυρίες για την ανάσταση του Χριστού, μόνο και μόνο επειδή προέρχονται από χριστιανούς (από τους αποστόλους), δεν έχω πια δικαίωμα να θεωρώ κανένα γεγονός της αρχαίας ιστορίας έγκυρο και αξιόπιστο[24]
2. Ο Dr Simon Greenleaf (Σίμων Γκρήνληφ), ένας από τους πιο μεγάλους αμερικανούς νομικούς (θεωρείται η πιο μεγάλη νομική αυθεντία των Η.Π.Α.) έγραψε ένα βιβλίο αφιερωμένο στο θέμα: Έχουν νομική αξία οι μαρτυρίες των αποστόλων για την ανάσταση του Χριστού; Τα συμπεράσματα του είναι:
• Αποκλείεται (σαν από νομικής πλευράς απίθανη) η υπόθεση ότι θα μπορούσαν οι απόστολοι να μείνουν για πάντα σταθεροί στην άποψη ότι ο Χριστός αναστήθηκε, αν αυτό δεν ήταν όχι απλώς γεγονός, αλλά γεγονός αδιαμφισβήτητο και ένδοξο.
• Η ανάσταση ήταν για τους απόστολους γεγονός τόσο γνωστό και σαφές, όσο τα πιο σοβαρά γεγονότα της ζωής τους, για τα οποία δεν έχουν καμμιά αμφιβολία ότι έγιναν.
• Η ανάσταση του Χριστού – από πλευράς των αποδείξεων που εξετάζουν και λαμβάνουν υπ’ όψιν τους τα σημερινά δικαστήρια – είναι το πιο αδιαμφισβήτητο γεγονός της παγκοσμίου ιστορίας[25]
______________ β. Ιστορία Χριστού χωρίς ανάσταση δεν γίνεται!
1. Όμως ένας άλλος διαπρεπής νομικός, ο Frank Morisson έβαλε στόχο του να διαμφισβητήση τις μαρτυρίες που έχομε για την ανάσταση του Χριστού. Ο Μόρισον
• Παραδεχόταν ότι ο Χριστός υπήρξε∙ ότι ήταν πρότυπο αρετής και υπέροχος διδάσκαλος∙
• δεν παραδεχόταν μόνο την ανάστασή του.
• έλεγε πως η ανάσταση ήταν μια μυθοποιημένη ωραιοποίηση της ιστορίας του Χριστού.
Μέσα σ’ αυτό το πλαίσιο των ιδεών του ο Μόρισον αποφάσισε να γράψη την ιστορία των τελευταίων ημερών του Ιησού, χωρίς να κάμη καμμιά αναφορά στην ανάστασή του. Του είχε μπει η ιδέα, ότι αν έγραφε τέτοιο τεκμηριωμένο βιβλίο, θα έκανε να ... ξεχασθή η ανάσταση του Χριστού!
2. Άρχισε λοιπόν να έρχεται σε επαφή με τα γεγονότα και με τα προβλήματα που τα ακολουθούν. Και τότε η δικαστική του ευσυνειδησία τον έκαμε να αλλάξη γνώμη και τοποθέτηση.
Ασχολήθηκε λοιπόν με το θέμα αυτό στα σοβαρά . Μελέτησε, όσο πιο καλά μπορούσε, όλα τα στοιχεία που είχε στην διάθεσή του. Και κατάλαβε, ότι ακόμα και αν το ήθελε, ήταν αδύνατο να γράψη το βιβλίο, που είχε σχεδιάσει και όπως το είχε σχεδιάσει. Και κατέληξε να γράψη ένα βιβλίο εντελώς διαφορετικό από εκείνο που είχε προγραμματίσει. Ο τίτλος του βιβλίου αυτού είναι: «Ποιός απεκύλησε τον λίθο»; Στο πρώτο κεφάλαιο ο Μόρισον δηλώνει: «Ποτέ μου δεν το είχα φαντασθή ότι θα κατέληγα να γράψω ένα τέτοιο βιβλίο»[26]!
3. Το βιβλίο του Μόρισον είναι μια συνεχής διακήρυξη, ότι η ανάσταση του Χριστού είναι γεγονός.
Κυκλοφόρησε σε εκατομμύρια αντίτυπα και αποτελεί αληθινό μνημείο μιας λογικής εργασίας, που κυριολεκτικά ξετινάζει όλα τα επιχειρήματα εκείνων που προσπάθησαν να αμφισβητήσουν την ανάσταση του Χριστού.
______________ γ. 700 ώρες εργαστηριακής έρευνας
1. Ο Josh Mc Dowell[27] διαπρεπής αμερικανός επιστήμων, ξεκίνησε άθεος. Επάλεψε να παραμερίση από το φάσμα της ζωής του την πίστη στον Χριστό (βλ. κεφ. 10ο ). Μα δεν τα κατάφερε.
Ας ακούσωμε την διακήρυξη που έκαμε, για την πίστη του στην ανάσταση του Χριστού:
2. Κάποτε ένας φίλος μου με ρώτησε:
- Τί είναι εκείνο, που σε κάνει να μένης δεμένος με τον Χριστιανισμό;
Του απάντησα:
- Ένα. Ένας και μόνο λόγος. Έψαχνα για χρόνια να βρω μια εξήγηση για την ανάσταση του Χριστού. Έψαχνα χρόνια να ιδώ: μπορεί να δοθή στην ανάσταση του Χριστού εξήγηση διαφορετική από αυτήν που δίνουν οι απόστολοι στα ευαγγέλια και στις επιστολές τους; Συγκεκριμένα «έφαγα» εφτακόσιες (ναι, εφτακόσιες!) ώρες εργαστηριακής έρευνας επάνω στο θέμα αυτό! Ερεύνησα όλες τις πηγές. Και εξέτασα όλες τις δυνατές εκδοχές.
Ξεκίνησα από την σκέψη, ότι η ανάσταση του Χριστού πρέπει να είναι:
• ή η πιο μεγάλη απάτη και πονηρία στον κόσμο,
• ή το πιο μεγάλο γεγονός της παγκόσμιας ιστορίας.
Στην συνέχεια όμως η έρευνά μου με υποχρέωσε να παραδεχθώ, ότι
• Η ανάσταση του Χριστού είναι γεγονός.
• Γεγονός, που έγινε σε συγκεκριμένο τόπο και χρόνο.
• Γεγονός, που έχει μάρτυρες και αποδεικτικά στοιχεία (πειστήρια).
Η έρευνα μου με έκαμε να καταλάβω, ότι η χριστιανική πίστη∙
• Δεν είναι στοχασμός.
• Δεν είναι φιλοσοφία.
• Δεν είναι μια πλαστή ιστοριούλα.
• Είναι η πιο αληθινή ιστορία στον κόσμο.
3. Με άλλα λόγια, τα πράγματα δεν είναι τόσο απλά και τόσο απλοϊκά, όσο φαντάζονται μερικοί με την απλοϊκότητα και απλότητά τους.
______________ δ. Γι αυτό ξεσηκώνονται με τόση μανία.
Γράφει ο καθηγητής της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης Σπυρ. Μακρής:
Αυτά που γράφω είναι όλα προσωπικά μου βιώματα. Είναι πράγματα που παίδεψαν την ψυχή μου∙ που αποτελούν το τέρμα της πνευματικής μου πορείας∙ που μπορώ να τα βεβαιώσω με την σφραγίδα της απόλυτης εσωτερικής μου πληροφορίας, από την βίωση και την παρατήρηση αρκετών δεκαετιών από τον καιρό που επέστρεψα στον Κύριο μας Ιησούν Χριστόν.
Η σταύρωση και η Ανάσταση του Χριστού είναι το επίκεντρο, είναι ο πυρήνας της κατάφασης του Χριστιανισμού. Γιατί, αν η Σταύρωση και η Ανάσταση του Χριστού είναι αλήθεια, τότε όλα εκείνα που πιστεύομε και ακολουθούμε (και είναι ξένα και αντίθετα στον Χριστό και στο ευαγγέλιό Του) πρέπει να γκρεμιστούν∙ γιατί είναι είδωλα και ψέματα.
Γι’ αυτό ξεσηκώνονται με τόση μανία και τόσο πείσμα να μας πείσουν με ένα σωρό επιχειρήματα παραπλανητικά, ότι η Ανάσταση του Χριστού δεν έγινε. Επειδή:
Αν η Ανάσταση του Χριστού έγινε, τότε ο Χριστός είναι Θεός∙ και όλα όσα μας λέει είναι αλήθεια. Και συνεπώς θα πρέπει να πεθάνωμε γι το κάθε τι, που είναι αντίθετο στο λόγο του Χριστού. Και να ζήσωμε μια ζωή σύμφωνη με αυτά που είπε ο Χριστός και πρεσβεύει η Εκκλησία Του[28].
______________ ε. Συμπέρασμα
1. Γράφει ο διαπρεπής αμερικανός νομικός George Eldon Ladd[29] (Τζώρτζ Έλντον Λάντ)
• Σήμερα ο πιστός χριστιανός μπορεί να είναι 100% σίγουρος ότι ο Χριστός αναστήθηκε.
• Η πίστη μας δεν στηρίζεται σε μύθους. Ούτε σε φιλοσοφικές στοχαστικές συλλήψεις.
• Στηρίζεται σε ιστορικά γεγονότα
o με αδιάσειστη βάση∙ και
o με αναντίρρητες αποδείξεις.
2. Ένας άλλος διαπρεπής νομικός ο αρχιδικαστής της Αγγλίας (Πρόεδρος του Αρείου Πάγου, θα ελέγαμε εμείς), λόρδος Darling (Λόρδος Ντάρλινγκ) μετά μια νομική έρευνα επάνω σε όλες τις μαρτυρίες που έχουν σχέση με την ανάσταση του Χριστού, γράφει:
Για την ανάσταση του Χριστού έχομε πάρα πολλές μαρτυρίες. Και θετικές. Και αρνητικές. Που όλες, η κάθε μία με τον τρόπο της μας δίνουν τόσες πολλές ενδείξεις, ότι η Ανάσταση του Χριστού είναι μια ζωντανή πραγματικότητα, ώστε κανένα σώμα από μελετημένους δικαστικούς (από όποιο μέρους του κόσμου κι αν είναι!) δεν θα μπορούσε να βγάλη – με βάση τα στοιχεία που μας δίνουν οι μαρτυρίες αυτές – απόφαση διαφορετική από ότι:
• η Ανάσταση του Χριστού είναι γεγονός∙
• ο Χριστός ανέστη.
______________ Ε’ ΜΑΡΤΥΡΙΑ ΕΝΟΣ ΑΓΙΟΥ______________
Οι ερευνητές ξεκινούν διανοητικά-εγκεφαλικά. Και καταλήγουν στην αγάπη του Χριστού.
Οι άγιοι ξεκινούν από την αγάπη τους προς τον Χριστό. Και προχωρούν με αυτήν.
Ο δρόμος των αγίων είναι καλλίτερος. Εκφράζει πιο σωστά τον άνθρωπο. Εκφράζει την σωστή πορεία του ανθρώπου προς τον Θεό, που είναι η με υπακοή αναζήτηση του Θεού.
Ας ιδούμε λοιπόν, τί λέγει ο άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος:
1. Πάντοτε γινόταν λόγος για πράγματα αξιοθαύμαστα. Μα τα δικά μας είναι ακόμη πιο αξιοθαύμαστα!
Μα τα τωρινά είναι ακόμη πιο αξιοθαύμαστα.
Κηρύττεται ο Σταυρός και τρέχει όλος ο κόσμος.
Τί σημαίνει «κηρύττεται Σταυρός»;
Κηρύττεται ένας επονείδιστος θάνατος!
Και γιατί τρέχουν; Για να ιδούν; Δεν εσταυρώθηκαν μυριάδες; Δεν υπήρξαν χιλιάδες σοφοί; Δεν υπήρξαν πολλοί ισχυροί; Δεν υπήρξαν περίδοξοι βασιλείς;
Υπάρχει άλλος, που να κέρδισε έτσι τον κόσμο;
Και μη μου φέρεις σαν επιχείρημα εναντίον του Χριστού τις αιρέσεις!
• Όλοι τον Χριστό κηρύττουν∙ έστω και αν σφάλλουν σε κάτι!
Όλοι Εκείνον προσκυνούν! Εκείνον που σταυρώθηκε επί Ποντίου Πιλάτου στην Παλαιστίνη!
2. Κανείς στον κόσμο δεν κατάφερε ό,τι κατάφερε Αυτός. Και μάλιστα παρά τα τόσα εμπόδια. Μην ξεχνάτε:
• πόσοι βασιλείς. Τον επολέμησαν!
• πόσοι τύραννοι Τον εθεώρησαν σαν τον μοναδικό τους αντίπαλο!
• Πώς ο κόσμος όλος σε όλες τις πόλεις είχαν ξεσηκωθή εναντίον Του!
Και όμως! Ποτέ δεν επήγε προς τα πίσω ο Χριστιανισμός. Χρόνο το χρόνο όλο και πιο μπροστά πηγαίνει!
3. Σε τί οφείλεται αυτή η ισχύς;
• Ήταν μάγος! σου λένε.
Μπα; ο μοναδικός στον κόσμο μάγος ήταν; δεν έχετε ακούσει, τί μάγους είχαν στην Περσία και στις Ινδίες; Και πόσους έχουν ακόμη! Θυμάσθε κανενός το όνομα;
• Να εκείνος ο Απολλώνιος ο Τυανεύς, ήταν και μάγος και απατεώνας. Και έλαμψε!
Πού και πότε!
Σε μια μικρή πόλη! Και για λίγο! Και έσβησε! Και δεν άφησε ούτε Εκκλησία∙ ούτε πιστούς∙ ούτε τίποτε!
• Και γιατί χάνω τα λόγια μου, μιλώντας για μάγους, που έσβησαν;
4. Η ειδωλολατρεία, πώς έπαυσε;
Πού είναι ο Δωδωναίος; Πού είναι ο Κλάριος; Πού είναι εκείνα τα εργαστήρια της πονηρίας και απάτης (τα μαντεία); Σιωπούν! Το εβούλωσαν!
• Τί είναι εκείνο που κάνει τα δαιμόνια να τρέμουν;
Γιατί τα πιάνει φρίκη και τρόμος, όταν ακούνε κάτι για τον Εσταυρωμένο, ή για λείψανα ανθρώπων που εσφάγηκαν για χάρη του;
Γιατί ακούνε Σταυρό και το βάζουν στα πόδια;
Να γελάνε έπρεπε! Είναι τίποτα το σπουδαίο ο Σταυρός;
Κάθε άλλο! Σιχαμερό και επονείδιστο! Εκτελεστικό όργανο είναι. Και μάλιστα το χειρότερο από όλα. Για τους Εβραίους καταραμένο. Για τους Έλληνες σιχαμερό. Σε τί οφείλεται και τον τρέμουν οι δαίμονες; Όχι στην δύναμη του Σταυρωμένου;
Αν εφοβούντο τον Σταυρό σαν σταυρό (άφησε που αυτό (= να φοβούνται!) είναι εξευτελιστικό για «Θεούς»!), θα έπρεπε ν α τρέμουν και κάθε σταυρωμένο∙ και ασφαλώς και τους ληστές.
Ε λοιπόν. Σε ερωτώ: Αν κάποιος ειπή: «Στο όνομα του σταυρωθέντος» (και εννοεί κάποιον ληστή), θα φύγη ο διάβολος;
Αμ δε...
Όχι μόνο δεν θα φύγη, αλλά και θα γελάση με την καρδιά του!
Μα αν εννοεί «τον Ναζωραίο», φεύγουν σαν να είναι το όνομα αυτό φωτιά!
5. Έλα τώρα∙ και ειπέ μου:
Πώς εξαπλώθηκε η πίστη στον Χριστό; Σε τί οφείλεται αυτό; Σε ικανοποιεί η εξήγηση;
• ότι τάχα ήταν απατεώνας;
• ότι τάχα ήταν σοφός;
• ότι ήταν μάγος;
Όχι. Γιατί κανένας απατεώνας, μάγος Και σοφός δεν απόκτησε ποτέ τέτοια δύναμη. Κανένας. Ποτέ. Ούτε από μακριά. Ούτε στο ελάχιστο.
6. Από αυτά γίνεται φανερό ότι:
Ο Χριστός επεκράτησε, όχι γιατί ήταν μάγος, όχι γιατί ήταν απατεώνας, αλλά επειδή ήρθε να μας απαλλάξη από τους μάγους και τους απατεώνες∙ επειδή είναι η ακαταμάχητη θεία δύναμη[30].
ΠΑΡΑΠΟΜΠΕΣ
[1] S. Augustini, Enarratio in Psalmum 120,6.
[2] Παγκόσμιο Λεξικό των Έργων, τομ. Ε’, Αθήναι (Spiritus Mundi) 1966, σελ. 2404-2405.
[3] Pascal, Bl. Pensées, art. XI.
[4] Παρακλητική, Ηχ. Πλ. Α’ Κυριακή, Αίνοι.
[5] Αγίου Ιωάννου Χρυσοστόμου, Εις την Α’ προς Κορινθίους Επιστολήν Ομιλία Ε, γ’ P.G. τομ. 61,43.
[6] Αγίου Ιωάννου του Χρυσοστόμου, Εις το κατά Ματθαίον Ομιλία ΠΘ’ (89), α’ P.G. τομ. 58, σελ. 781-783.
[7] Blinzler, Joseph, Der Prozess Jesu, Regesburg 1960³, s. 87-174.
[8] Koch, Anton. Hom. Handbuch, Bd I, Freiburg 1952⁴, σελ. 445.
[9] Αγίου Ιωάννου του Χρυσοστόμου, Προς Ιουδαίους και Έλληνας απόδειξις ότι ο Θεός ο Χριστός § ιδ’ (P.G. τομ. 48, σελ. 832-833).
[10] S. Augustini, Enarratio in Psalmum, 62,15.
[11] Ramsay, A.M. God, Christ and the World, London (S.C.M. Press)1969, p. 78-80.
[12] Γιαννακοπούλου, Ιωήλ (αρχιμ.) Χριστιανισμός-Λογική, Καλαμάτα 1953, σελ. 66-67.
[13] Greenleaf, simon, An Examination of the Testimony of the Four Evangelists by the Rules of Evidence Administrated in the Courts of Justice. Grand Rapids 1965, p. 29.
[14] Μεγάλη Ελληνική Εγκυκλοπαίδεια, τομ. 7ος, σελ. 56.
[15] Strauss, D. Fr. The Life of Jesus for People, Vol. I, London, 1879, p. 412.
[16] Σπυρ. Μακρή, καθηγητού Αναισθησιολογίας, Ιατρική Σχολή Πανεπ. Θεσσαλονίκης: Η Επιστήμη μπροστά στην Σταύρωση και την Ανάσταση του Ιησού Χριστού, Θεσσαλονίκη 1981. Άλλες σχετικές μελέτες:
-D.Edwards, M.D.Q W.J. Grabel, M. Div.: F.E. Hosmer, M.S.AMI, On the physical death of Jesus Christ, JAMA vol. 255,11; 1988, March 21.
-S.M. Tenney, On death by crucifiction, Annotations 286, vol 68,2 (August 1964).
-N.P. De Pasquale, M.D.: G.E. Burch, M.D. On the death by crucifiction, Annotations 435, vol 66,3 (Sept 1962).
[17] Μακρή, Σπυρ. ε.ά. σελ. 14-17.
[18] Krauss, Jesus from Nazareth, In Jewish Leyend. (Jewish Encyclopedia, vol. 7, New York 1906, p. 170-173.
[19] Meyer, P.L. First Easter. The true and unfamiliar Story, New York (Harper and Row) 1973, p. 122.
[20] Αγίου Ιγνατίου Μπριαντσιανίνωφ, Θαύματα και Σημεία, Πρέβεζα 1988², σελ. 40, 42, 45.
[21] Μητροπολίτου Νικοπόλεως Μελετίου, Στάρετς Αντώνιος, Πρέβεζα 1989, σελ. 81.
[22] Βλ. Schneider, G. Die Apostelgeschichte, 2 Teil, Herders Theol. Kommentar zum N.T., Freiburg 1982, s. 243.
[23] Arnold, Th. Christian Life, Its Hopes, its Fears and its Glory, London 1859⁶, p. 324.
[24] Koch, Anton. Hom. Handbuch, Band 1, Freiburg 1952, σελ. 443.
[25] Greenleaf, Simon, An Examination of the Testimony of the Fourth Evangelist by the Rules of Evidence Administrated in the Courts of Justice, New York. Grand Rapids 1965, p. 29.
[26] Morisson, Frank, Who Moved the Stone. London (Faber and Faber) 1930.
[27] Mc Dowell, Josh. More than a Carpener. Eastbourne, 1989, p. 86.
[28] Μακρής, Σπυρ. ε.ά. σελ. 1-2.
[29] Ladd, George Eldon, I Believe in the Resurrection of Jesus, Grand Rapids 1975, p. 141.
[30] Αγίου Ιωάννου Χρυσοστόμου, Εις τον άγιον Απόστολον Παύλον Ομιλία Δ’ P.G. τόμ. 50,490.
